Na uitleg over de behandeling van de verstandskies en het nemen van een (panorama/OPG) röntgenfoto zal de behandeling worden begonnen met het geven van de plaatselijke verdoving. Door de verdoving zal het trekken van de verstandskies pijnloos uitgevoerd kunnen worden, maar u moet goed bedenken dat de tastzintuigen nog wel werken. Hierdoor kunt u bewegingen en ook trillingen van de boor en andere instrumenten nog wel voelen. Maar wat u voelt is dus geen pijn.
In de gevallen dat de verstandskies niet volledig is doorgebroken zal eerst het tandvlees moeten worden opgeklapt en indien noodzakelijk ook kaakbot worden weggehaald. Na het vrij leggen zal de tandarts of kaakchirurg proberen het element los te wrikken, hiervoor kunnen verschillende instrumenten gebruikt worden. De extractie tang is hierboven afgebeeld en onder/naast de extractie tang is een (rechte) hevel afgebeeld.
Extractie verstandskies: een voorbeeld
Door de ligging en/of de vorm van de (kromme) wortels kan een verstandskies niet altijd in één geheel verwijderd worden. Door de kies te splitsen in verschillende fragmenten kan elk fragment afzonderlijk wel goed verwijderd worden.
De hierboven afgebeelde verstandskies ligt horizontaal en is bedekt met bot (beige) en tandvlees (rood). De behandelend arts zal om toegang te krijgen tot de verstandskies het tandvlees opklappen en een gedeelte van het bot weghalen. Op de volgende afbeeldingen is te zien dat hierna ook de kroon van de wortels is los geboord en met een hevel wordt losgemaakt, zodat dit fragment alvast verwijderd kan worden.
Na het eerst verwijderen van het kroongedeelte worden vervolgens de wortels los gewrikt en eruit gehaald. In sommige gevallen is het ook noodzakelijk de wortels eerst te splitsen en deze afzonderlijk te verwijderen.
Na afloop van de behandeling
De verdoving zal na twee tot vijf uren uitgewerkt raken. Het is verstandig om ongeveer een uur na de behandeling, voordat de verdoving is uitgewerkt, alvast de voorgeschreven pijnstiller in te nemen of indien er niets werd voorgeschreven, twee tabletten paracetamol van 500 mg in te nemen. De pijnstillers werken namelijk beter als ze al ingewerkt zijn voordat de pijn opkomt. U kunt de eerste twee dagen gerust de maximale dosis gebruiken, waarna u het aantal kunt afbouwen of het verder kunt proberen zonder pijnstillers. De hoeveelheid napijn is bij elke patiënt verschillend en moeilijk te voorspellen.
- Er kan een zwelling optreden van de wang. De zwelling is in het algemeen het hevigst de eerste en tweede dag na de behandeling, in sommige gevallen kan de zwelling verkleuren, net zoals bij een 'blauwe plek'.
- Geringe temperatuurverhoging onder 38,5 C komt vaker voor.
- Een tijdelijke beperking van de mondopening kan ook voorkomen.
- Het is normaal dat er met name de eerste twaalf uur nog een beetje bloed uit de wond komt. Dit vermengt zich dan met uw speeksel waardoor het meer kan lijken dan het is.
Verzorging van de wond
- De zwelling kunt u tegen gaan door de eerste uren na de behandeling de wang te koelen met een ijs kompres. Doe ijsklontjes in een plastic zakje met een washandje er omheen en hou dit steeds enkele minuten op de wang, waarna deze er weer een paar minuten af moet en dan er weer op, enz.
- Roken is slecht voor de wondgenezing. Probeer zo min mogelijk te roken en bij voorkeur een week voor de operatie tot en met een week na de operatie te stoppen.
- Spoel de eerste dag niet te hard en/of zuig niet aan de wond, hierdoor kan deze blijven nabloeden.
- De tanden / kiezen in de omgeving van de wond voorzichtig borstelen. De andere tanden kunt u normaal poetsen.
- Soms wordt een plastic reinigingsspuitje (monoject) meegegeven om de holte waar de kies gezeten heeft goed te kunnen uitspuiten. U kunt hiervoor een spoelmiddel gebruiken als dat voorgeschreven is of anders lauw water met een beetje zout.
Pijn bij verstandskies trekken
Na het trekken van de verstandskiezen kan het pijnlijk aanvoelen. Het is belangrijk dat u na het trekken van de verstandskies pijnstillers neemt voordat de verdoving is uitgewerkt. U dient geen aspirines te gebruiken, deze houden namelijk de bloedstolling tegen. De tandarts of kaakchirurg kan u hierbij adviseren. De napijn kan een paar uur na het trekken van de kies optreden. Een tip om de pijn te verminderen is om de wang te koelen. Zo houdt u de zwelling tegen en het vermindert de pijn.
Daarnaast wordt aangeraden om de dagen na het trekken van de verstandskiezen rust te houden en lichamelijke inspanning zo veel mogelijk te vermijden. Normaalgesproken zal de pijn een dag na het trekken van de kies verminderen. De pijn zal langzamerhand verdwijnen. Een goede verzorging van de wond blijft belangrijk. Indien de wond na twee weken nog niet geheeld is, neem dan contact op met de tandarts of de kaakchirurg. Zij kunnen naar de wond kijken en bijvoorbeeld met behulp van een röntgenfoto vaststellen wat er aan de hand is.
Verstandskies trekken en pijnstillers
Het is mogelijk om voor het trekken van de verstandskiezen een pijnstiller te nemen. Zo kunt u voorkomen dat de pijn na het uitwerken van de verdoving heel heftig is. Naproxen en ibuprofen behoren tot de pijnstillers die zowel een pijnstillend effect als een ontstekingsremmend effect hebben. Het effect en de werking van naproxen en ibuprofen zijn ongeveer hetzelfde. Beide pijnstillers kunnen gebruikt worden. U dient geen aspirine te gebruiken. Aspirine remt de bloedstolling en kan een nabloeding veroorzaken. Sommigen krijgen last van gevoelloze plekken rondom de kin. Dit kan wel drie maanden duren. Als u tintelingen voelt, dan is dat vaak een goed teken.
Complicaties na extractie verstandskies
Nabloedingen zouden eigenlijk alleen de eerste twaalf uur na de behandeling moeten kunnen voorkomen. Mocht het vermoeden bestaan dat u een nabloeding heeft dan kunt u een prop maken van verbandgaas of als dat niet voorhanden is bijvoorbeeld een knoop in een zakdoek, bijt hier stevig een half uur op dicht. Mocht dat niet helpen dan moet direct contact met de behandelend arts of polikliniek worden gezocht.
Andere situaties waarin het mogelijk verstandig is om contact te zoeken met de behandelend arts:
- De klachten nemen na drie dagen toe in plaats van af.
- Koorts van 39,0 C of hoger.
- Pijn is ondanks de pijnstillers zeer hevig.
- Andere verontrustende bijzonderheden.
Bijdrage Yara Korving; Verstandskies trekken en pijnstillers
