Ethiek: Mag een tandarts onverantwoordelijke patiënten...

Author:
Kyklopos
Posted:
ma, 01/22/2007 - 22:25
Mag een tandarts onverantwoordelijke patienten weigeren?

Ik studeer pas tandheelkunde, en dat is de vraagstelling die ik gehad heb voor mijn opdracht ethiek.

Dit is de bijbehorende casus:

Mag je onverantwoordelijke patiënten een behandelingen weigeren?
Na wijziging van tandarts wegens verhuizing, deelt de opvolgende tandarts de patiënt mee dat deze leidt aan een ernstige vorm van parodontitis met botverlies, waardoor een deel van het gebit zal verloren gaan en voor het behoud van het resterend deel moet gerekend worden op flinke kosten. De patiënt stelt dat hem dit gedurende de zeven jaar die hij bij de tandarts onder behandeling is geweest nooit is genoemd, en dat de opvolgende tandarts zich erover verbaasde dat de tandarts de patiënt niet had verwezen naar een specialist. De tandarts overlegt de patiëntenkaart van hemzelf en die van de mondhygiëniste. Hieruit blijkt dat de tandarts de patiënt vaak heeft gewezen op de noodzaak van mondzorg, en heeft gewezen op de noodzaak van interdentale reiniging Voorts heeft de tandarts nagenoeg jaarlijks plak en tandsteen verwijderd. Na drie jaar behandelen wordt de patiënt verweven naar een mondhygiëniste, die de patiënt voor een periode van bijna twee jaar begeleidt. Ze spreekt met de patiënt over pockets en wijst op de daarmee samenhangende problemen. De mondhygiëniste bevestigt het beeld van de tandarts, namelijk dat ondanks de begeleiding en de instructies ter zake geen verbetering van de mondhygiëne optreedt. Een verwijzing naar een parondotontoloog acht de tandarts niet zinvol, omdat naar zijn mening een parondotologische behandeling zonder een adequate en stabiele mondhygiëne geen kans van slagen heeft en gelet op de gang van zaken bij de mondhygiëniste ziet de tandarts deze beslissing bevestigd. Naar zijn mening is het succes van de behandeling door de mondhygiëniste in sterke mate afhankelijk van de inzet en de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt.


Nu is het natuurlijk niet mijn bedoeling dat jullie de juiste antwoorden voorkauwen (alhoewel :wink: ), maar mij misschien een beetje de goede richting in kunnen sturen.

Ik heb begrepen dat een tandarts behandelingen mag weigeren waar hij niet achter staat.
Maar tegelijkertijd twijfel ik of een tandarts uberhaupt wel iemand mag weigeren.

Elke hulp waardeer ik, en ik wil jullie alvast bedanken!

groet,

Kyklopos
Spiegeltje

Als ik de casus goed lees zie ik hier alleen een tandarts die uitspreekt dat behandeling door een parodontoloog weinig/geen zin heeft vanwege structureel gebrekkige mondhygiene. Er is geen sprake van weigering van behandelen :) . Maar de tandarts heeft natuurlijk wel gelijk, hoef je zelf geen tandarts voor te zijn.

Als een patient bewust en opzettelijk niet meewerkt aan de behandeling, de behandelijk dus feitelijk onmogelijk maakt of ernstig frustreert, dan kan ik me voorstellen dat ie zijn handen ervan af wil trekken. Maar, feit blijft dat de patient altijd nog beter af is met een professionele gebitsreiniging op zijn tijd dan helemaal geen behandeling. Ook al raakt ie daarmee nooit van het probleem af. Niet voor iedereen is het weggelegd de discipline op te brengen van de toch wel intensieve gebitsreiniging die nodig is om van parodontitis af te komen. Dan maar niks doen als tandarts? Vind het ver gaan. Voorlichting blijven geven en zo goed mogelijk puin blijven ruimen samen met mondhygieniste en parodontoloog zo nodig vind ik hier het meest ethisch. Wellicht gaat het kwartje op een gegeven moment bij de patient vallen als ie verbeteringen ziet en dat ook zo wil houden.

De meeste longartsen en cardiologen kunnen er trouwens anders ook wel mee ophouden omdat veel mensen, ondanks hart- en longziekten blijven doorroken. Die wordt dan ook geen behandeling onthouden. Niet helemaal vergelijkbaar maar toch.
ma, 01/22/2007 - 22:52 Permalink
de digitale tandarts

Er zit hier inderdaad een nuance verschil tussen 'een behandeling weigeren' en 'het niet op de hoogte brengen van het bestaan' van een specialist als de parodontoloog. Het lijkt me dat je dit wel moet noemen, verder weet ik niet of een juridisch gelijk hetzelfde is als ethisch gelijk hebben.
ma, 01/22/2007 - 23:02 Permalink
Lieneke

Stel...je stelt een behandelplan op (eentje die je aan de patient laat lezen, zodat hij keuzes kan maken)...beschrijf je dan echt alle mogelijkheden of alleen de mogelijkheden die realistisch zijn?
di, 01/23/2007 - 19:10 Permalink
fleetstone

Ook al heb je te maken met een lakse patiënt, je kunt hem de parodontoloog niet onthouden. (eed van Hippocrates?).
Bovendien:
Als je iemand écht wil laten kiezen, dan zul je in het behandelplan óók het laatste redmiddel, de parodontoloog, moeten betrekken. Aan deze tenslotte de keuze of verder behandelen zinvol is.
wo, 01/24/2007 - 12:33 Permalink
Lieneke

...om vervolgens van de parodontoloog te horen dat de parodontoloog de patient niet wil/kan behandelen wegens slechte medewerking vd patient...
wo, 01/24/2007 - 17:45 Permalink
mecánico para …

Grappig dit in twee delen uit een te zien vallen. Mogelijkheden van de tandarts/mondygieniste en de eigen verantwoordelijkheid van de patient.
Als je het naar een heel ander plaatje trekt, de longarts bijv, dan zal de zorg optimaal worden gehouden als de patient door gaat met roken. Medicatie enz. allemaal zo goed al shet maar kan. Echter, de overtreffende trap, het transplanteren van longen gaat niet gebeuren omdat de kans op succes dramatisch kleiner is.
Verantworodelijkheid van de patient in deze: gedrag aanpassen zodat er minder kans op problemen is bij dergelijke ingreep.
Terug naar de tandheelkunde: Alles mechanisch reinigen en afspreken wat je verwacht over 3 maanden. Bij geen gehoor.........volgende keer weer opnieuw. Voor de mensen die er met de pet naar gooien is 30 minuten zorg en 3 maanden nix doen een duidelijke uitspraak: IK DOE NIET MIJN BEST, MIJN GEBIT KAN ME NIET SCHELEN. Dus dat kan je de volgende keer ook rustig zo brengen: Het lijkt wel of uw gebit u niets kan schelen. Kwaad worden heeft geen zin, als zij kwaad worden kan je alleen meewarig kijken.

En van die mensen die de schuld altijd bij de behandelaar leggen kan je zeggen dat dat van alle tijden is maar de laatste tijd wel vaker voorkomt.
Daar kan je het nooit goed doen want die denken dat zijzelf alleen slachtoffer in dit plaatje zijn en wentelen daar graag in.

Ethisch kan je wel alles denken te moeten willen en voorstellen, maar dat is helemaal niet zo. Als het buiten de mogelijkheden valt is het geen realistisch voorstel, als de patient ondaks alle zorg in de huispraktijk er een potje van maakt verandert dat niet bij een verwijzing. Als de patient achteraf vind dat ie te kort is gedaan kan je altijd aanvoeren dat dat al is begonnen bij de eigen manier van omgaan met het gebit. Ondanks alle voorstellen, uitleg en inspanning van de behandelaar.

Tis altijd zo dat berouw na de zonde komt, en wederom wordt de slachtofferrol met verve gespeeld. Ik ben bij die types ook niet bang voor een claim omdat er al een duidelijke papertrail aan vastleggen van feiten ligt. Ethisch? Juridisch? Zoalng je achter je plannen staat, uitvoering en benadering correct en state of art is valt je weinig te verwijten. Zeker als je goed documenteert en ook daadwerkelijk meldt aan de patient.
wo, 01/24/2007 - 20:27 Permalink
Spiegeltje

Is het niet zo dat de tandarts een groot deel van de tijd bezig is met werk dat het gevolg is van onvoldoende mondhygiene? Goede mondhygiene = geen caries of tandvleesproblemen toch? Dat zal de patienten toch wel eens een keer gezegd zijn. Toch wordt gewoon behandeld omdat de tandarts het probleem kan verhelpen. Het gaat er kennelijk niet om dat de patient zijn gebit niet verzorgt maar dat - ondanks dat - de tandarts het kan repareren. Dan is behandeling aangewezen.

Bij parodontitis is het alleen zo dat de tandarts het probleem *niet* kan verhelpen zonder dat de patient iets aan zijn mondhygiene doet. Volgt de patient de instructies van de tandarts niet op dan kan ie de tandarts dan ook nooit verwijten dat de behandeling niet slaagt. Dat betekent echter niet dat de tandarts niet gewoon zijn aandeel in het proces moet blijven leveren. Daarbij ga ik er, als leek, vanuit dat professionele gebitsreiniging bij iemand die niet (goed) poetst altijd nog een beter resultaat heeft als helemaal geen behandeling.

Het is denkbaar dat een bepaalde behandeling, weet zo gauw geen voorbeeld uit de tandheelkunde, *helemaal geen zin* heeft als de patient niet meewerkt. In dat geval hoeft de (tand)arts niet mee te werken lijkt me. Maar dat is in deze casus niet zo, denk ik.

Dat het einddoel (einde parodontitis) daarmee niet wordt gehaald is uiteraard heel erg frustrerend voor de tandarts maar mag m.i. geen reden zijn om behandeling te weigeren.

Ik heb al aangegeven dat het in de medische wereld vaker wel dan niet voorkomt dat ziektes bij mensen te voor een deel of zelfs grotendeels wijten zijn aan het eigen gedrag dat vervolgens niet wordt aangepast na diagnose (denk aan diabetis m., hart- en vaatziekten, roken gerelateerde longziekten). Heel vaak is het zo dat dan toch wordt behandeld. Vaak omdat volledige genezing toch niet mogelijk is. Artsen maken er dan het beste van. Volgens mij is dat het criterium. Gegeven de omstandigheden het beste ervan maken, maar tot het onmogelijke is niemand gehouden. Ook het gedrag van de patient kan hierin de limiterende factor zijn.
wo, 01/24/2007 - 21:02 Permalink
mecánico para …

Goed punt van de caries en de behandeling. echter goede mondhygiene houdt gaatjes iet buiten de deur. De zoetfrequentie is de boosdoenener.
Als je iemand op dat spoor ziet belanden moet je dan ook naast restauratie een preventief verhaal houden. Als je de oorzaak kent kan je als patient je conclusies trekken.
En doe je ddat niet dan werk je naar herhaling van zetten toe en is de mond na een tijdje één grote vulling.
De indicatie Kroon is met een dergelijke zoetfrequentie NIET aanwezig, ofzelfs gecontraindiceerd. EN is afbouwen de enige overgebleven mogelijkheid........dat is meestal ook het moment van berouw enz.
Dat het dan te laat is in een aantal gevallen is dan jammer, maar de werled draait ook zonder die kies in je mond wel door zeg ik altijd maar....en verdomd tis nog waar ook.
wo, 01/24/2007 - 21:19 Permalink
princess

Als alle patienten een voorbeeldig gebit hadden, hadden de tandartsen geen werk. Ik vind het een hoop hypocriet gelul. Preventief onderhoud, voorlichting, allemaal prima, de rest is bull.. :-? Mijn tandarts heeft zelf een paar gouden kronen, die zitten er toch ook niet voor de kat zijn viool, dunkt me. Kan ie fijn zichzelf een preek geven.

(ikzelf ga braaf 2x per jaar + heb een redelijk goed gebit) :smt003

Princess

en trouwens, mecanico, jij hebt qua schrijfstijl wel iet weg van ene tandarts Prondel, misschien familie?
wo, 01/24/2007 - 21:37 Permalink
Spiegeltje

@maja

Nu breng je ook een geldkwestie naar voren, dat maakt het nog lastiger!
Ik ben er ook steeds vanuit gegaan dat een patient wel behandeld wil worden maar niet optimaal meewerkt uit oogpunt van de behandeling zelf. Als patienten niet behandeld willen worden, althans niet er de nodige tijd voor uit willen trekken of er niet voor willen betalen, houdt m.i. veel op. En dat is kennelijk met die patient van jou het geval.

Wat rest is dan te bespreken wat nog mogelijk is binnen de hoeveelheid tijd en geld die de patient er wel voor over heeft. Het kan zijn dat zo'n groot spanningsveld bestaat tussen wat de patient en behandelaar voor ogen hebben dat je van elkaar afscheid moet nemen. Dat kun je als serieuze beroepsbeoefenaar dan niet langer voor je rekening nemen, lijkt me.

Maar de casus ging niet over dit soort patienten.
wo, 01/24/2007 - 23:26 Permalink
mecánico para …

en trouwens, mecanico, jij hebt qua schrijfstijl wel iet weg van ene tandarts Prondel, misschien familie?


is mijn evil twin
:smt006
do, 01/25/2007 - 11:30 Permalink
mecánico para …

Als alle patienten een voorbeeldig gebit hadden, hadden de tandartsen geen werk. Ik vind het een hoop hypocriet gelul. Preventief onderhoud, voorlichting, allemaal prima, de rest is bull.. :-? Mijn tandarts heeft zelf een paar gouden kronen, die zitten er toch ook niet voor de kat zijn viool, dunkt me. Kan ie fijn zichzelf een preek geven.


Wat is onzin? Als je in een grijs verleden een misstap hebt gemaakt of gewoon door anatomie een groef gevuld hebt gekregen en de draad normaal hebt opgepakt is een optimale zorg toch prima. Het gaat juist om de mensen die die bal bij een ander leggen en er zelf niets aan of mee doen.
Maar wat was je vraag eigenlijk?
do, 01/25/2007 - 11:34 Permalink
mecánico para …

Nou kijk dan komen we bij het volgende probleem. Als ik dan toch wel mijn best ga doen en initieel ga behandelen, staan daar 4 afspraken tegenover van elk zeker 45min. Kosten zo rond de 600 euro in totaal. En daarna 3 maandelijks bijhouden.
Deze patient vind het al belachelijk veel dat ie 2x per jaar moet komen. Laat staan 4x45min.
Dus ik kan alleen een M59 bij hem doen en dat is zo goed mogelijk uitgebreid reinigen. Maar je moet niet van mij verwachten dat ik in deze 45min en voorlichting, goede instructies en optimaal tandsteen kan verwijderen! Voorlichting en instructies zijn ruim aan bod geweest. Hoe beter de zorg thuis hoe beter de mondgezondheid.
Ga ik nou alleen oppervlakkig reinigen, en laat ik diep onder het tandvlees nog tandsteen zitten, dan heb je weer kans op abces vorming..


Ja.

En bij ontstaan van die abcessen gaat de kies losser en losser staan en er uiteindelijk uit. Telkens als het gebeurd wijzen op de consequentie van zijn gedrag. De nalatigheid niet als probleem bij jezelf leggen maar bij de patient. En bij gebrek aan inzicht in de eigen situatie af en toe toch nog eens benadrukken hoe en wat er allemaal wel mis is. En hoe de patient zichzelf eigenlijk te kort doet. En dan...........toedels
:smt001
do, 01/25/2007 - 11:38 Permalink
vV

om op de vragensteller terug te komen: ja een tandarts mag behandeling weigeren.

binnen kaders uiteraard, en een tandarts mag binnen zijn praktijkvoering ook zelf kaders vaststellen. Een patient moet over deze kaders bij inschrijving of verandering schriftelijk over geinformeerd worden. Hetzelfde geldt bij een dreigende uitschrijving: schriftelijk informeren wat er gaat gebeuren indien de patient niets laat horen.

Meestal inderdaad komt het erop neer dat mensen verhuisd zijn en niet het fatsoen hebben dit even door te geven aan de "oude" tandarts.
ma, 01/29/2007 - 14:06 Permalink