Bloedend tandvlees, is dat erg?
Bloedend tandvlees komt bij veel mensen regelmatig voor. Wanneer na het poetsen bij het uitspugen bloed meekomt kan dit al een signaal zijn van een ontsteking. Zelfs als dit maar af en toe is, moet je dit signaal serieus nemen. Gezond tandvlees bloedt niet. Het bloeden en een (lichte) zwelling van het tandvlees is een teken van ontsteking.
Het ontstaan van bloedend tandvlees
Op tanden en kiezen ontstaat er dagelijks tandplak. Tandplak bestaat voornamelijk uit bacteriën. Bij het niet tijdig verwijderen van deze bacteriën door middel van een goede mondhygiëne en/of professionele zorg kan snel een ontsteking ontstaan. Dit kan al na 24 uur zijn. In eerste instantie is dit pijnloos en heb je het wellicht niet door. Door de plakgroei tegen te gaan met een goede mondhygiëne kan het tandvlees bij een mildere vorm van ontsteking (gingivitis) zich herstellen. Het herstelproces duurt gemiddeld twee weken. Na herstel is een goede preventieve mondhygiëne nodig om het ontstaan van nieuwe ontstekingen te voorkomen.
Kenmerken van tandvleesontsteking
Bij een ontsteking worden de fijne bloedvaatjes in het tandvlees makkelijker doorlaatbaar voor bloed. Dit is een afweermechanisme van het lichaam. Door de toestroom van bloed wordt het tandvlees iets dikker en roder. Slechts een geoefend oog, zoals die van de tandarts of mondhygiënist kan dit waarnemen. Op het moment dat de ‘aanval’ van de bacteriën erg groot is, bijvoorbeeld bij verminderde weerstand door ziekte, medicijngebruik of verwaarlozing, wordt het tandvlees ook voor de patiënt zichtbaar dikker dan gezond tandvlees. Ook als je afweersysteem elders in je lichaam hard aan het werk is, kan het tandvlees heel duidelijk dik en rood worden. Het kan dan ook bloeden bij (lichte) aanraking. Dit kan tevens het geval zijn bij een acute ontsteking in het lichaam en/of bepaalde ziektes/infectie zoals Hiv-besmetting.
Oorzaken van bloedend tandvlees op een rijtje
- Een tekort aan vitamine C kan een doorzaak zijn van gezwollen en/ of bloedend tandvlees,
- Een gebrek aan vitamine D heeft gevolgen voor de mondgezondheid,
- Een tekort aan vitamine B, met name B12 (o.a. vegan/vegetariërs) vergroot de kans op bloedend tandvlees en aften,
- Te hard poetsen, te harde tandenborstel,
- Verminderde weerstand b.v. bij een (chronische) ziekte en oververmoeidheid,
- Een droge mond (xerostomie) maakt het tandvlees kwetsbaarder,
- Tandpasta of mondspoelmiddel met alcohol of sodium lauaryl sulfaat kan het tandvlees irriteren,
- Zwangerschap, veranderde hormoonhuishouding,
- Diabetes,
- Syndroom van Sjögren, Lupus,
- Roken.
Geen bloeding, wel ontstoken
Als het signaal van bloedend tandvlees afwezig is kan men toch een ontsteking in de mond hebben. Je kan dan verbaasd zijn wanneer je bij een periodieke controle te horen krijgt dat het tandvlees (erg) ontstoken is. Dit ziet men vaak bij rokers. Bij rokers zijn de vaatjes minder flexibel waardoor de lokale afweer minder goed functioneert. Er stroomt dan niet voldoende bloed naar het gebied met de bacteriën. Ook kan het zijn dat het ontstoken gebied vaak gemist wordt tijdens het poetsen. Bijvoorbeeld omdat de ontsteking dieper is gelegen of tussen de tanden en kiezen is.
Ontsteking begint meestal tussen tanden en kiezen
De ontsteking ontstaat meestal als eerste tussen de kiezen in, met name in de bovenkaak. Dat kan komen door de volgende 5 redenen:
- Een tandenborstel komt niet tussen tanden en kiezen in, dus de tandplak blijft hier zitten als de tanden enkel oppervlakkig worden gepoetst en er niet (goed) interdentaal (tussen de tanden en kiezen) gereinigd wordt.
- Het tandvlees vormt zich tussen tanden en kiezen in een kommetje wat een soort 'vergaarbakje' voor bacteriën vormt.
- De vezeltjes van het tandvlees lopen slechts in één richting en dus niet zoals weefsel elders in het lichaam waar sprake is van een stevig vlechtwerk .
- De kiezen in de bovenkaak bevatten drie wortels. Ook tussen die wortels kan er tandvlees en kaakbot verloren gaan waar zowel jij, als de tandarts of mondhygiënist niet goed bij kunnen komen.
- Tenslotte liggen de kiezen in de bovenkaak naast de speekselklieren die het speeksel produceren waardoor hier zich hier sneller tandsteen vormt.
Voorkomen bloedend tandvlees
De tandarts of mondhygiënist zal bij de periodieke controle de pockets opmeten, dit zijn de ruimtes tussen tanden/kiezen en het tandvlees. Bloedend tandvlees door gingivitis kan genezen met een goede mondhygiëne. Het is hierbij verstandig om regelmatig de mondhygiënist te bezoeken om het gebit professioneel te laten reinigen waarbij het tandsteen wordt verwijderd. De mondhygiënist kan je ook instructies geven voor goede mondzorg die voor jou optimaal is. De fase van gingivitis is omkeerbaar, de fase van parodontitis is ernstiger. Laat je dus op tijd behandelen. Daarnaast is de mond een (vergeten) deel van de spijsvertering, de voedingskeuze heeft een wisselwerking op de conditie van mondgezondheid en je algehele gezondheid.
