Hieronder vindt u een overzicht van veelgestelde vragen over wortelkanaalbehandelingen. De vragen zijn gebaseerd op vragen gesteld in ons forum en zijn beantwoord door een tandarts. Voor individuele vragen kunt terecht op het forum. Bedenk hierbij wel dat gezien het feit dat specifieke gegevens vaak ontbreken, de tandarts eigenlijk alleen globale en algemene antwoorden kan geven. Wij hopen dat deze lijst van vragen u enigszins een antwoord geeft.
Hoe lang duurt een wortelkanaalbehandeling normaal gesproken?
De behandelduur van een wortelkanaalbehandeling kan uiteenlopen. Een kies met vier kanalen zal veel meer tijd kosten dan een voortand met een kanaal, tevens kunnen complicerende factoren als onder andere nauwe en/of kromme kanalen de behandeling langer maken.
Mogelijk is bij u ook alleen maar de wortelkanaalbehandeling gestart. De tandarts heeft een opening naar de kanalen gemaakt en de zenuw met behulp van vijltjes verwijderd, de kanalen gespoeld en de tand/kies met een tijdelijke vulling afgesloten. De wortelkanaalbehandeling zal dan op een later tijdstip worden afgemaakt. Deze zitting zal waarschijnlijk ook meer tijd in beslag nemen.
Waarom wordt er eerst een noodvulling gebruikt en niet meteen definitief gevuld?
Een patiënt die zich met een ontstoken zenuw meldt bij een tandarts, zal vaak tussen de bestaande afspraken gepland moeten worden, de beschikbare tijd is dan waarschijnlijk beperkt. Daarom wordt in eerste instantie alleen de ontstoken zenuw verwijderd, zodat de pijn voor de patiënt zal verminderen en de kanaalbehandeling op een later tijdstip definitief afgemaakt kan worden.
Er kunnen natuurlijk meer factoren een rol spelen waarom een kanaalbehandeling niet in één zitting wordt afgemaakt, onder andere: moeilijk toegankelijke kanalen, het niet droog krijgen van de kanalen, aanwezige (actieve) ontsteking rond de wortelpunt.
Hoelang duurt het voordat op de röntgenfoto te zien is dat de ontsteking verdwenen is?
Voordat de eerste tekenen van herstel van het bot rond de wortelpunten te zien is op een röntgenfoto zal over het algemeen minstens zes maanden gewacht moeten worden. Het kan zelfs enkele jaren duren voordat een volledig herstel te zien is op de röntgenfoto. De mogelijk aanwezige klachten verdwijnen gelukkig veel sneller, over het algemeen binnen enkele weken.
Wat is een endodontoloog?
Dat is een tandarts die zich gespecialiseerd heeft op het gebied van wortelkanaalbehandelingen. Over het algemeen heeft deze tandarts hiervoor een drie jarige post-doctorale opleiding gevolgd aan de universiteit.
Wat is een endo?
Een endodontologische behandeling of kortweg endo is vaktaal voor een wortelkanaalbehandeling.
Kan de zenuw al dood zijn zonder een zenuwbehandeling?
Bij de start van de kanaalbehandeling wordt het levende deel (pulpa) verwijderd, dit wordt door veel mensen de tand/kies 'doodmaken' genoemd. Het is echter ook mogelijk dat de zenuw zelf afsterft, bijvoorbeeld door tandbederf of een diepe vulling of een klap/ongeval, dit kan jaren onopgemerkt blijven. Over het algemeen zal de tand/kies kunnen verkleuren en zal er een ontsteking aan de wortelpunt ontstaan.
Gebeurt het vaker dat tijdens de wortelkanaalbehandeling een vijltje afbreekt en achterblijft?
Een afgebroken vijl tijdens een wortelkanaalbehandeling is helaas een vaker voorkomende complicatie. Met de vijltjes worden de kanalen breder gemaakt zodat deze goed gespoeld (ontsmet) en gevuld kunnen worden. Hoe krommer en hoe nauwer de kanalen zijn des te meer kans er bestaat dat de vijltjes kunnen breken. Tevens is de kans op breuk ook afhankelijk van o.a. het type, de ouderdom, de diameter van de vijltjes en de gebruikte kracht door de tandarts.
Mocht er een stuk van het vijltje achterblijven in het wortelkanaal dan hoeft dat geen problemen op te leveren. De vijl zelf zal niet snel een ontstekingsreactie veroorzaken. De kans op succes is meer afhankelijk van de hoeveelheid bacteriën dat zich nog in het wortelkanaal rond de vijl of onder de vijl bevinden.
Is de vijl in het begin van de behandeling al hoog in het kanaal afgebroken en bevindt er zich tevens een ontsteking aan de wortelpunt (bacteriën) dan zal de prognose dubieus kunnen zijn. Maar in het omgekeerde geval van een wortelkanaalbehandeling van een vitale (niet geïnfecteerde) kies, waarbij een stukje vijl onderin de wortel is blijven zitten, zal de prognose goed kunnen zijn. Indien er toch klachten ontstaan, dan zou mogelijk een specialist in wortelkanaalbehandelingen (endodontoloog) de vijl kunnen verwijderen.
De noodvulling die is aangebracht na de start van een wortelkanaalbehandeling is eruit. Moet ik nu mijn tandarts bellen?
De tijdelijke vulling waarmee een tand/kies wordt afgesloten na onder andere de start van een kanaalbehandeling kan van een zacht materiaal zijn (cavit). Hierdoor kan het ook lijken dat de vulling eruit gevallen is, terwijl alleen het bovenste laagje verdwenen is. Mocht de vulling echter toch volledig verloren zijn, dan is het verstandig om contact met uw tandarts op te nemen. De toegang tot de wortelkanalen is dan open en de bacteriën uit de mondholte hebben vrij baan. De tandarts zal over het algemeen de kanalen ontsmetten en een nieuwe tijdelijke vulling aanbrengen.
Na de wortelkanaalbehandeling is de verdoving uitgewerkt. Ik heb nu weer last. Hoe lang duurt dit?
De tandarts heeft nu de wortelkanalen tot (bijna) aan de wortelpunt gereinigd, ontsmet en opgevuld. Door het intensieve schoonmaken, ontsmetten en door het (door)persen van het vulmateriaal kan de omgeving van de wortelpunt tijdelijk geïrriteerd zijn geraakt. Dit komt vaker voor en zal over het algemeen een tot twee dagen klachten kunnen geven. Soms duurt het enkele weken voordat de klachten verdwijnen. Mochten de klachten langer aanhouden, dan is het verstandig om uw tandarts te raadplegen.
Er is bij mij een wortelkanaalbehandeling gestart. Helaas heb ik nu weer andere pijn. Hoe kan dit?
Hevige pijn bij warmte en koude en bijvoorbeeld zoet zijn typisch prikkels die afgegeven worden door de (ontstoken) tandzenuw. Deze prikkels verdwijnen over het algemeen na een wortelkanaalbehandeling, helaas zijn er bij u andere voor in de plaats gekomen. Bij de start van een wortelkanaalbehandeling wordt de tandzenuw (indien nog aanwezig) verwijderd, de kanalen schoongemaakt en meestal tijdelijk opgevuld, zodat tijdens een andere zitting de behandeling definitief afgemaakt kan worden.
Restjes zenuw, ontstekingsweefsel of achtergebleven bacteriën kunnen aanleiding geven tot napijn, meestal het hevigst tijdens de eerste twee dagen, maar dit kan helaas ook wat langer duren. Dit kan een zeurende pijn zijn, maar ook verhevigen of pas optreden bij (kauw)druk.
Als de vijl die gebruikt is tijdens de behandeling voorbij de wortelpunt is gekomen kan deze het bot en het wortelvlies geïrriteerd hebben. Dat kan ook enige tijd tot klachten leiden (mechanische irritatie). Hetzelfde geldt voor het doorpersen van de verdunde chlooroplossing die gebruikt wordt voor het ontsmetten (chemische irritatie).
In de eerst genoemde situaties waarbij de kanalen nog niet helemaal schoon zijn of de situatie waarbij er een ontsteking rond de wortelpunt aanwezig is die een hoge druk opbouwt in de kanalen, kan het opnieuw openen, schoonmaken en spoelen helpen. In de meeste situaties is het vaak toch een kwestie van tijd en zullen de klachten vanzelf afnemen.
Nadat de wortelkanaalbehandeling is gestart heb ik weer pijn.
Bacteriën in het wortelkanaal hebben waarschijnlijk bij u een ontsteking veroorzaakt. De tandarts heeft bij de start van de wortelkanaalbehandeling een opening naar de wortelkanalen gemaakt en deze met een ontsmettende chlooroplossing gereinigd en de kies afgesloten met een tijdelijke vulling, waarna de behandeling op een later tijdstip afgemaakt zou worden.
Helaas vlamt de ontsteking nu weer op en is ook de zwelling weer terug. De tandarts zou opnieuw de kanalen kunnen openen, zodat de door de ontsteking verhoogde druk kan ontsnappen en de kanalen tevens weer ontsmet kunnen worden. In sommige gevallen zal ook antibiotica voorgeschreven kunnen worden.
Soms kan de zwelling ook gevuld zijn met pus, wat op een abces wijst. Door de pus naar buiten te laten ontsnappen (draineren) via de wortelpunt en het wortelkanaal of door het maken van een sneetje (en drain) in het tandvlees, kunnen de (pijn)klachten ook snel verminderen.
De huisarts gaf aan dat ik een kaakholte ontsteking heb. Ik heb ook last van mijn kiezen boven. Komt dit vaker voor?
Er bevinden zich een aantal holtes in het hoofdgebied. De bekendste is waarschijnlijk de voorhoofdsholte, maar ook in de bovenkaak bevindt zich links en rechts een holte, namelijk de kaakbijholte (sinus maxillaris). Deze holte is bekleed met slijmvlies en staat in verbinding met de neusholte. De kaakbijholte ligt boven de wortels van de (kleine) kiezen in de bovenkaak en begint ongeveer onder het jukbeen.
Er is sprake van een kaakbijholte ontsteking (sinusitis) als het slijmvlies van deze holte ontstoken raakt, meestal ontstaat dit uit een verkoudheid. De wortelpunten en de zenuwen die de kiezen van gevoel voorzien bevinden zich vlak onder de kaakbijholte. Bij een ontsteking van de kaakbijholte kunnen ook de kiezen gevoeliger worden, dit gebeurt met name als de kies verder wordt ingedrukt (kauwkrachten), maar gevoeligheid bij koude en warmte komt ook voor.
Kaakbijholte ontsteking voortkomend uit verkoudheid treedt meestal zowel links als rechts op. Een ontsteking aan de wortelpunt van een kies kan echter ook het slijmvlies van een bijholte infecteren en zodoende een bijholte ontsteking veroorzaken.
Ik heb veel pijnklachten ook na meerdere wortelkanaalbehandelingen, wat kan het zijn?
Pijnklachten zonder duidelijke oorzaak en pijnklachten die uitstralen zijn lastig te beoordelen. Het is heel moeilijk om de precieze oorzaak te diagnosticeren. Er kunnen verschillende problemen aan ten grondslag liggen, onder andere achtergebleven bacteriën in de gevulde wortelkanalen, overbelasting/dysfunctie in het kaakgewricht- en kauwstelsel, tandbederf, tandvleesaandoeningen, psycho-sociale omstandigheden en meer. Het is helemaal niet makkelijk om de afwijking, die hieraan ten grondslag ligt, op te sporen en misschien nog wel moeilijker om iemand klachtenvrij te krijgen.
Veel patiënten melden zich met een pijnklacht bij de tandarts. De oorzaak kan heel divers zijn. Vaak is het een pulpitis, veroorzaakt door een ontstoken pulpa (=zenuw). Maar de oorzaak kan ook veel complexer zijn.