Kronen. Duurzame restauraties voor tanden en kiezen
Kronen en bruggen zijn bedoeld als duurzame vervangingen voor tanden en kiezen. Ze benaderen de oorspronkelijke vorm en functie zoveel mogelijk. Een behandeling voor een kroon of brug is ingewikkelder dan voor een gewone vulling. U zult dan ook enkele keren bij uw tandarts moeten terugkomen.
Wat is een kroon?
Een kroon is een kapje van metaal en/of porselein dat precies over een afgeslepen tand of kies past. Het kapje zit op de tand of kies vastgelijmd. Hierdoor krijgt de tand of kies zijn oorspronkelijke vorm en functie weer terug.
Kroon, een kapje over een tand of kies
Wanneer kan een kroon nodig zijn?
- Er is onvoldoende houvast voor een vulling. Door tandbederf kan een groot deel van de tand of kies verloren zijn gegaan.
- Om breuk van ene tand of kies te voorkomen bij een grote vulling en/of wortelkanaalbehandeling.
- Verbeteren van het uiterlijk. Meestal gaat het daarbij om verkleurde en/of slecht gevormde tanden of kiezen die voor in de mond staan.
Van welk materiaal zijn kronen gemaakt?
Volledig porseleinen kronen
Een volledig porseleinen kroon kan in veel situaties worden toegepast. Door nieuwe technieken is de kans op breuk klein geworden. Het materiaal is tandkleurig en ziet er zeer natuurgetrouw uit.
Metaal-porselein
Hierbij wordt metaal als basis gebruikt. Voor het uiterlijk wordt over het zichtbare metaal een laag van tandkleurig porselein aangebracht.
Metaal
Soms worden kronen alleen van metaal gemaakt. Dit materiaal is zeer sterk en slijtvast. Ze krijgen dan een goud- of zilverkleurige goudlegering. Vanwege de kleur plaatst de tandarts ze alleen achter in de mond.
Hoe verloopt de behandeling van een kroon?
De behandeling verloopt in een aantal stappen. Hiervoor twee of drie bezoeken aan uw tandarts nodig. Een kroon of brug wordt niet direct in uw mond gemaakt, maar in een tandtechnisch laboratorium. Hiervoor is ongeveer één tot twee weken tijd nodig.
De behandeling in stappen
Afslijpen van de tand of kies
Tijdens de eerste afspraak wordt een deel van de tand of kies afgeslepen, totdat er genoeg ruimte is om een kroon te maken. Tijdens de behandeling zal de tandarts u vaak plaatselijk verdoven.
Afdruk maken
Vervolgens maakt de tandarts een afdruk van uw hele kaak of het gedeelte waarin zich de afgeslepen kies bevindt. Hiervoor brengt de tandarts een afdruklepel met een rubberachtig afdrukmateriaal in uw mond. Zo ontstaat een afdruk waarin later in een tandtechnisch laboratorium gips wordt gegoten. Op dit gipsmodel wordt vervolgens de kroon of brug gemaakt. Rechts is een animatie te zien van het nemen van een afdruk. De laatste jaren worden steeds meer kronen in de computer ontworpen en (gedeeltelijk) computergestuurd gefabriceerd (CAD-CAM). De stap van het gipsmodel kan overgeslagen worden door het scannen van de afdruk en ook het nemen van de afdruk zelf zal steeds meer komen te vervallen door het direct scannen van de preparaties in de mond.
Beetregistratie
Met de beetregistratie bepaalt de tandarts hoe de tanden en kiezen van uw onder- en bovenkaak op elkaar passen. Dit is noodzakelijk om de hoogte van de kroon en de vorm van het kauw-/snijvlak te kunnen bepalen. Daarvoor is een afdruk van de tegenovergelegen kaak nodig. Hiervoor gebruikt de tandarts een wasplaatje of een ander registratie materiaal.
Kleur bepalen
Als de kroon of brug vóór in de mond staat, heeft deze meestal een tandkleurige buitenlaag van porselein. Samen met uw tandarts of ook de tandtechnieker zoekt u een geschikte kleur uit aan de hand van een kleurenschema. In sommige situaties kan vlak voordat de kroon geplaatst wordt, de kroon nog bij u gepast worden (in biscuit) zodat de laatste kleur finesses nog door de tandtechnieker aangebracht kunnen worden.
Noodvoorziening
Voor uw comfort en ter bescherming van de afgeslepen tand of kies, maakt de tandarts een noodvoorziening (tijdelijke kroon). Eet daar geen harde of kleverige producten mee. De tijdelijke kroon is hier niet op berekend. Het is verstandig om bij breuk of losraken van de tijdelijke kroon contact op te nemen met uw tandarts.
Bij de laatste afspraak past uw tandarts de kroon of brug in uw mond en zet hem vast. Aan de binnenzijde van de kroon of brug brengt hij een snelhardend cement aan. Vervolgens schuift hij de kroon of brug op zijn plaats en drukt de kroon enige tijd stevig aan.
Animatiefilm over het plaatsen van een kroon door de tandarts
In de onderstaande animatie met Nederlandse stem, wordt uitgebreid ingegaan over de kroonprocedure.
Auteur: JW Vaartjes
Lees hier over goedkope kronen