Mondademhaling? Dood vogeltje? Veel gaatjes?
Het is niet zo charmant om met je mond open te slapen of zelfs overdag mondademhaling te hebben. Maar wist je dat het ook ongezond is? Het is beter om door de neus te ademen, want de neus filtert de lucht. Wil je weten wat er kan gebeuren als je door je mond ademt? Mondademhaling zorgt voor uitdroging van de mond. Bij het wakker worden, zou gemerkt kunnen worden dat de mond droog aanvoelt, de lippen niet soepel zijn en men kan zelfs keelpijn hebben. Ook het hebben van een slechte adem, het gevoel stroeve tanden te hebben en het bekende ‘dode vogeltje’ zullen met mondademhaling te maken kunnen hebben. Sommige mensen houden zelf kapotte mondhoeken ervan over, vooral als er overdag ook sprake is van mondademhaling.
Functie van tong
De tong heeft een belangrijke functie in de mond. Door de beweging van de tong zorgt de mond voor een zelfreinigend vermogen. Je kent het vast dat je na het hebben van een (kleverige) snack of maaltijd met de tong in de groeven van je kiezen zit om etensresten te verwijderen. Maar eigenlijk schuurt de tong continue langs tanden en kiezen, vooral aan de binnenzijde, waarmee tandplak gedeeltelijk wordt verwijderd. Bij mensen met een hoge mondbodem en waar de tong minder de ruimte heeft, gebeurt dit minder goed waardoor zij eerder kwalen zullen hebben als tandvleesontsteking. Bij mondademhaling is de tong niet echt actief en blijft dus eenvoudig tandplak en voedselresten achter met alle gevolgen van dien. Zij hebben meer kans op gaatjes en tandvleesontstekingen.
Speeksel essentieel
Naast de tong is speeksel essentieel in de rol in de bescherming van de mondholte. Speeksel is een buffer voor het zuur in de mond. Als speeksel te weinig wordt gestimuleerd en zelfs weglekt door mondademhaling dan wordt de mond te droog. Hierdoor zakt de pH-graad, de graad die de mate van zuurheid aangeeft. Zuur kan tandmateriaal oplossen wat uiteraard geen goed nieuws is als je geen gaatjes of erosie wilt. Wetenschapster Joanne Choi mat de zuurgraad in de nacht bij mondademhalers. Normaal gezien bedragen de pH-waarden in de mond 7,7, een neutrale omgeving dus. Maar wanneer men met de mond open slaapt, zakt dit naar een pH van 6,6. Bij sommigen steeg de zuurgraad zelfs tot een pH van 3,6. Glazuur gaat in oplossing bij een pH van 5,2, het zachtere tandbeen sneller, al bij 6,7. Mensen met teruggetrokken tandhalzen of beginnende gaatjes die ook nog met de mond ademhalen, zullen dus waarschijnlijk een stuk sneller (diepe) gaatjes krijgen. Speeksel is naast een buffer ook nog antibacterieel en dus ook belangrijk tegen tandvleesontsteking.
Ontstoken mondhoeken
Op het moment dat speeksel regelmatig langs de mondhoeken sijpelt, kunnen de mondhoeken kapot en ontstoken raken. Dit noemt men ‘ragaden’. Dit kan dus eenvoudig optreden bij mondademhaling. Zo zal je bij mensen waarbij de beet niet klopt (bijvoorbeeld mensen met een slecht passend kunstgebit) of die vergeten te slikken (bijvoorbeeld bij Alzheimer) of bij mensen met een verslechterde spiertonus in de mond (bijvoorbeeld bij syndroom van Down) deze ragaden regelmatig tegenkomen. Dit is heel onaangenaam, bedenk maar eens dat je een spontane lachbui zou krijgen of flink moet gapen en het nog net niet genezen wondje weer open knapt. De oorzaak van ragaden en het advies is persoonlijk dus een eenduidig advies kan hier niet gegeven worden. De eigen tandarts of mondhygiënist kan je hierin adviseren. Uiteraard geldt dit ook voor het hebben van veel gaatjes en tandvleesontstekingen.
Herkennen
Bij het hebben van veel gaatjes, tandvleesontstekingen en plaque en/of tandsteen door het adem halen door de mond is vaak te herkennen aan de locatie. De problemen doen zich dan vooral voor bij de bovenvoortanden. Het tandvlees heeft dan een rode band en er ligt vaak een dikke laag plaque op waardoor de tanden dof lijken.
Verwijzing
Mensen waarbij de voortanden naar voren lijken te staan, hebben vaker last van mondademhaling. Dit komt omdat de lippen zich niet (meer) makkelijk sluiten. De tanden krijgen de ruimte om zich te gaan verplaatsen. Een behandeling bij de orthodontist kan een optie zijn en ook een verwijzing naar de logopedist is vaak op zijn plaats. Uiteraard kan de mondhygiënist helpen om de tanden toch goed schoon te krijgen.
