Veel mensen hebben last van vlekken op de tanden. Vaak zijn deze bruinig maar ze kunnen ook wit van kleur zijn. Deze vlekken kunnen verschillende oorzaken hebben.
Ontkalkingen
Men denkt vaak dat gaatjes altijd gevuld moeten worden, maar bij sommige gaatjes hoeft dat absoluut nog niet. Het witte-vlek-gaatje wordt soms pas zichtbaar bij blazen met lucht, vandaar dat de tandarts of mondhygiënist vaak even blaast tijdens de controle. Vandaar dat je deze vlekken soms enkel in de ochtend kunt zien of tijdens/na het sporten omdat je tanden dan wat uitgedroogd zijn. Deze vlekken zijn de eerste tekenen van een gaatje. Als het krijtachtig is, dus dof, dan is het gaatje actief en dreigt het tandbeen binnen te dringen. Op het moment dat het glanst, dan is het gaatje stabiel en heeft het zichzelf als het ware gerepareerd. Dit repareren komt door goede zelfzorg, dus door het goed schoon te houden en door fluoride. Daarom is het niet verstandig om alle beginnende gaatjes zomaar te boren; een gaatje kan onder de juiste omstandigheden gestopt worden in het proces.
Blokjesbeugel en mondademhaling
De witte vlekken kunnen we ook regelmatig zien na het dragen van een blokjesbeugel. Rondom de brackets is het moeilijk reinigen en nadat deze blokjes zijn verwijderd kunnen er zelfs witte vierkantjes gezien worden. Daarom is het krijgen van instructies door een mondhygiënist tijdens het beugelen van groot belang. Ook bij mensen met COPD (longziektes zoals astma) zien we deze witte vlekken sneller verschijnen omdat ze meer door de mond ademhalen bij benauwdheid en dus minder goed beschermd zijn tegen het krijgen van gaatjes maar ook doordat de tanden droger zijn en het dus meer opvalt. Maar niet alleen mensen met astma hebben mondademhaling. Houdt daarom goed in de gaten of uw kind door de mond adem haalt en schakel zo nodig een mondhygiënist en logopedist in.
Aangeboren glazuurafwijking
Heel soms betekenen witte vlekken dat er sprake is van een aangeboren glazuurafwijking. Een te weinig aan glazuur noemen we hypoplasie. Dit zou kunnen komen door ziekte van de moeder tijdens de zwangerschap, maar ook door onjuiste voeding en kinderziektes. Waarschijnlijk spelen genetica ook een rol. Tijdens het vormen of afvormen van het glazuur is er dus iets misgegaan.
Fluorose door te veel fluoride
Witte vlekken kunnen ook veroorzaakt worden door een te veel aan fluoride. We zien dit nog wel eens terug bij volwassenen die vroeger standaard fluoridetabletjes moesten innemen. Maar nu wordt aangeraden het fluoride basis advies op te volgen en enkel als een professional in de mondzorg aanraad om meer fluoride in die vorm te gebruiken om fluoride tabletjes te nemen. Bij het opvolgen van het fluoride basis advies is de kans op fluorose erg klein.
Turner-tand
Boem! Uw kind speelt lekker buiten en valt tegen de stoeprand aan. Dat is schrikken. De melktand kan hierbij over de reeds aangelegde blijvende tand in de kaak schuiven en deze beschadigen. Dit ziet u pas als deze blijvende tand doorbreekt en er een vlek op blijkt te zitten. Deze kan wit van kleur zijn maar ook donkerder. Dit wordt een Turner-tand genoemd: de glazuuropbouw van de blijvende tand is verstoord. Hier hoeft niks aan gedaan te worden, het is niet erg. Ook deze vlek ziet men meer als de tand droog is, bijvoorbeeld omdat deze tand meer naar voren staat en het sluiten van de mond daardoor bemoeilijkt wordt.
Oplossing esthetiek
Vaak hoeft er uit gezondheidsoverwegingen niks gedaan te worden aan witte vlekken, mits de mondhygiëne en mondademhaling geen problemen opleveren. Uit esthetische overwegingen kan op latere leeftijd besloten worden om toch het gebit op te knappen. Dit kan bijvoorbeeld door het plaatsen van facings. Bleken levert helaas een slecht voorspelbaar resultaat op, maar kan soms ook uitkomst bieden. Als ontkalkingen stabiel zijn maar men het lelijk vindt, wordt er ook wel eens met fosforzuur en puimsteen getracht om de tand weer een mooi uiterlijk te geven.
