Barstjes of breuklijnen in een tand/kies kunnen de pulpa van een tand/kies irriteren en klachten veroorzaken. Deze klachten kunnen soms opgewekt worden door op een bepaalde plaats tegen een tand/kies aan te duwen, daarbij is het mogelijk dat de pijn pas optreedt na ophouden met duwen.
Een gave tand of kies zal niet snel breken of breuklijnen vertonen, maar na het maken van een vulling (en ook een kanaalbehandeling) zal deze zwakker worden. Afhankelijk van de grootte, type en de vlakken van een vulling zal deze de tand/kies in meer of mindere mate verzwakken. Door kauwkrachten kunnen bijv. dan scheurtjes ontstaan in de tand of kies, zie bovenste afbeelding. Uiteindelijk kan dit leiden tot het afbreken van een fragment/knobbel van een tand of kies, op tijd laten maken van kronen op tanden/kiezen met grote vullingen kan dit voorkomen.
Een breuk kan ook ontstaan door een klap/ongeval (trauma). Hierboven is een breuk (witte pijl) te zien door de wortel van een voortand. Logischerwijs kunnen breuken in de wortels en/of kronen van tanden en kiezen ook aanleiding geven tot klachten. Afhankelijk van o.a. het verloop en de plaats van de breuk zal de pulpa zich nog kunnen herstellen of zal een wortelkanaalbehandeling uitgevoerd moeten worden. Op deze site staat ook uitgebreide informatie over een breuk van een tand/kies na een klap/ongeval.
Verticale wortelfractuur
Het is ook mogelijk dat de breuk vanaf de kroon naar beneden loopt, richting de wortelpunt, dit wordt een verticale wortelfractuur genoemd. Doordat bacteriën vanuit de mondholte langs de breuk de steunweefsels binnen kunnen dringen ontstaat er een ontsteking. De prognose voor een tand/kies met een verticale wortelfractuur is slecht. Dit soort breuken treden vaak op in verzwakte tanden en kiezen, bijvoorbeeld een dunne wortel in combinatie met een grote vulling en een wortelkanaalbehandeling.
