Fluoride treft men aan in water, vrijwel alle voedingsmiddelen (vooral thee en zeevis) en in cosmetische producten zoals gefluorideerde tandheelkundige producten (tandpasta, mondwaters, fluoride pilletjes).
Een aantal landen hebben van nature veel fluoride in hun grondwater, andere landen hebben gefluorideerd drinkwater. In ons land is het water niet gefluorideerd.
Fluoride is normaal niet giftig maar bij hoge concentraties wel.
Of er sprake is van hoge concentratie hangt af van het individuele lichaamsgewicht, leeftijd, hoeveelheid per poetsbeurt, aantal keren poetsen, hoeveelheid doorgeslikte tandpasta per dag
Of er gezondheidsproblemen ontstaan zal afhangen van de conditie (gezondheidssituatie) en belastbaarheid (veerkracht) van het individuele lichaam en van de hoeveelheid gebruikte fluoride.
Vergiftiging
We spreken van acute toxiciteit, bij een eenmalige overdosering van minstens 8 tubes gefluorideerde tandpasta door een volwassene van 80 kg.
Het inslikken van een grote hoeveelheid tandpasta met fluoride (of het drinken van fluoride houdend mondwater) kan een patiënt heel wat symptomen bezorgen:
- Patiënt heeft zoute of zeepachtige smaak in de mond, kwijlen, tremor(bevingen), vertraagde hartslag.
- Door verlaging van de vrije calciumconcentratie en verhoging van vrije kaliumconcentratie treden transpiratie, misselijk, braken, buikpijn en diarree op.
- In nog ernstiger gevallen krampen, stuiptrekking, ademhalingsstoornis en hartstilstand.
Chronische overdosering
We spreken van chronische overdosering bij dagelijks gebruik van meer dan 4ppm, wat kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen op langere termijn.
- Een te hoge dosering fluoride geeft een verhoogde kans op bruine vlekken en verkleuring van de tanden (fluorose of mottling effect).
- Door de sterke affiniteit met Ca, word de botdichtheid door fluoride verhoogt, maar de sterkte neemt juist af (verhoogde kans op fracturen)
- Fluoride duelleert met jodide in het schildklierhormoon, waardoor kans op verminderde schildklier activiteit (hypothyreoïdie)
- Fluoride-ion kan duelleren met enzymen die binding aangaan met magnesium en mangaan, waardoor eventueel verstoring van de koolhydraat- en botstofwisseling en functie van de spieren.
- Collageen houdend weefsel wordt stugger (verhard)
- Verouderingsproces van het lichaam wordt versneld door enzymbeschadiging
Cosmeticaverordening
Volgens de cosmeticaverordening mag een tandpasta maximaal 1500 ppm fluoride bevatten, dat is 100 – 150 mg fluoride.
Als tandpasta fluoride bevat moet op de verpakking staan hoeveel erin zit.
Per dosering of poetsbeurt is dat ongeveer 1,3 – 2,0 mg fluoride (de grootte van een erwt) We spreken van chronische overdosering bij dagelijks gebruik van meer dan 4ppm
