26 Juli 2024 gaan de Olympische Spelen van start in Parijs. Dit is een mooie aanleiding om met een serie blogs de relatie tussen prestaties en mondgezondheid extra onder de aandacht te brengen. Tijdens de Olympische spelen vertellen Yvonne Kort (integraal mondhygiënist en lifestyle expert), Jolanda Gortzak (gespecialiseerd sport-mondhygiënist), Michiel Lieshout (Duurzame tandarts met sport en mondzorg in het vizier) en Roel de Maat (Tandarts o.a. gespecialiseerd in sport tandheelkunde) hier meer over. Ook interessant voor de amateursporter!
Jolanda Gortzak trapt af:
Sport Fit met een Gezond Gebit
Deze blog gaat over het belang van optimale mondgezondheid bij (top)sporters en de reactie op de algehele gezondheid, blessures, herstelvermogen en spiervermoeidheid.
Blessures door slechte mondgezondheid?
Dat een ongezonde mondsituatie een negatieve invloed heeft op de algemene gezondheid, is wetenschappelijk bewezen. Minder bekend is dat hogere waarden van ontstekingseiwitten (CRP’s) en cytokines IL-6 en TNF-a in het bloed (de boodschappers van het afweersysteem) bijdragen aan een snellere spiervermoeidheid en is een van de belangrijkste oorzaken van sportblessures! Ook blijkt uit onderzoek dat een tandvleesontsteking (gingivitis) al invloed heeft op de Vo2 max van de sporter (indicator voor het bepalen van je conditie)
Sporters hebben vaker last van mondproblemen
Wetenschappelijk onderzoek heeft meerdere keren laten zien dat de mondgezondheid onder topsporters beter kan. Meer dan 50% van de sporters heeft last van mondproblemen. Dit leidt tot slechtere prestaties, snellere spiervermoeidheid, verhoogde gevoeligheid voor blessures en een vertraagd herstel. Wist u dat 17% van de sporters zich schaamt voor zijn gebit, wat kan leiden tot onzeker gedrag. Wellicht belangrijk om te beseffen dat de mondgezondheid van een topsporter wordt bepaald door verschillende factoren zoals: bewustzijn, gedrag, prioriteit en beschikbaarheid van preventieve mondzorg.
Ter illustratie; Er zijn prof. voetballers die in het verleden het advies kregen om de verstandskiezen (preventief) te laten verwijderen omdat ze van de ene blessure naar de andere sukkelden. Dat zit zo volgens dr. Henny Solleveld van SportsInjuryLab; een ingeklemde verstandskies verstoord de doorbraak van de andere kiezen. De trek- en duwprikkels geven een impuls aan de hersenen, welke weer invloed heeft op het bewegingsapparaat van het lichaam omdat dat door de hersenen wordt aangestuurd en dus kan zorgen voor blessures. Tegenwoordig worden er geen verstandskiezen preventief verwijderd bij voetballers om blessures te voorkomen, alleen bij klachten en of ruimtegebrek in de kaak.
Welke mondproblemen zien we bij topsporters?
Topsporters blijken vaker dan de gemiddelde bevolking last te hebben van hun gebit. Bloedend tandvlees oftewel gingivitis (77%,), gaatjes/cariës (49%,), oplossen van het tandglazuur (tanderosie) en of tandenknarsen/klemmen (bruxisme) bij 42% en een ernstige tandvleesontsteking met botafbraak (parodontitis) bij 22%.
Wanneer elke honderdste van een seconde telt
Dit is belangrijke informatie voor topsporters waarbij het kleinste detail het verschil kan betekenen in winnen of verliezen. Tevens een interessant gegeven en reden om een optimale mondgezondheid te promoten onder professionele sporters en hun (para)medisch team.
Bewustwording bij sporters en hun trainers
Wanneer je dit weet als sporter kan je er ook wat aan doen door bewust te zijn van je gedrag, voeding, slaap/ontspanning /ademhaling en een preventief professionele aanpak van mondzorg door regelmatig de mondhygiënist en tijdige controles bij de tandarts gespecialiseerd in topsport te bezoeken. Zij kunnen je begeleiden, adviseren en tijdig problemen signaleren. Het maken van bepaalde keuzes kunnen je gezonder, sterker en fitter maken. De slogan van Oral-Vision is dan ook “Be Healthy, Eat Well and Sport Fit”.
Ontstekingsbevorderende factoren
Het is goed te beseffen dat bepaalde acties die je doet een effect hebben op het lichaam en het gebit en daarmee op je prestaties. Het dagelijks innemen van zo’n 6000-8000 calorieën zorgt er bijvoorbeeld voor dat de beschermende functie van het speeksel op het gebit bij een topsporter ontbreekt. En denk aan voeding met suikers, zoals gelletjes/ sportdranken en veel eenvoudige, snelle koolhydraten (zoals witbrood, witte pasta en rijst), uitdroging en een verminderde afweerreactie van het lichaam door intensieve training en/ of wedstrijd.
Tot slot
Sporters zijn zich vaak met betrekking tot hun sport bewust van hun lichaam en willen er dan ook goed voor zorgen. Maar waar doe je goed aan? Zijn die energiedrankjes/gelletjes wel een goede optie en nodig? Dagelijkse trainingen? Grote borden pasta bij duursporten? Als je het niet zeker weet, zoek iemand met de juiste kennis die je persoonlijk kan adviseren en volgen tijdens je sportcarrière.
Sport Fit met een Gezond Gebit
Sport Fit met een Gezond Gebit is een project (2014) waarbij bewustwording word gecreëerd onder professionele sporters en hun (para)medisch team. Door kennis te verspreiden met een wetenschappelijke onderbouwing over de relatie mondgezondheid tot de algehele gezondheid en sportprestaties, blessures en herstelvermogen. Een ander onderdeel van het project zijn de interviews met topsporters zoals Mark Tuitert en Sem Verbeek. Ook een interventie in de vorm van een e-magazine van Oral-Vision over “mondgezondheid bij (top)sporters ”maakt deel uit van dit project. Het project is continue in beweging en maakt deel uit van een groter doel om tevens aandacht te vragen voor de publieke (mond)gezondheid.
Er zijn ook fanatieke amateursporters die willen winnen
Vaak wordt er vanuit de amateursporters gekeken naar de topsporters en wordt het gedrag in voeding en training gekopieerd. Het is belangrijk om te kijken welke voeding, voedingssupplementen (vitamines) er nodig zijn voor jouw lichaam. Laat je adviseren door professionals en laat je niet misleiden door sociaal media en fabrikanten met commerciële bedoelingen. Ieder lichaam reageert anders en heeft dan ook een individuele aanpak nodig. Dit zie je ook terug in de mond en de mondgezondheidsproblemen die bij de ene persoon eerder ontstaat dan bij de ander.
Afsluitend:
2024 is een fantastisch Sportjaar met zojuist het EK-voetbal in Duitsland achter de rug. De Tour de France voor de wielrenfanaten onder ons. De Olympische spelen zijn nu in alle hevigheid losgebarsten en ik wens via deze blog team NL veel plezier, weinig (mond)blessures en veel medailles toe.
E-magazine: Mondgzondheid bij (top)sporters
De titel van het e-magazine dat ontwikkeld is als een interventie samen met dr. Yvonne Buunk-Werkhoven (gedragspsycholoog) en in samenwerking met https://www.etre.design. 16 onderwerpen passeren de revue zoals, verstandskiezen (M3;s), speeksel het Olympisch Goud voor de mond, mondbeschermers bij sporten noodzaak of nutteloos?, biomarkers toekomstmuziek binnen de topsport?, De invloed van het zwemwater op je gebit en nog veel meer.
Nieuwsgierig geworden en wil je het e-magazine graag aanschaffen? Stuur een e-mail naar info@oral-vision.nl.
