Tandpasta over de datum, kan je die nog gebruiken?

Er zijn diverse soorten tandpasta’s met verschillende bestanddelen. Op elke tandpasta staat een houdbaarheidsdatum vermeld, maar de vraag is: Is tandpasta iets wat over de datum kan gaan? Zo ja, is het schadelijk om dit na de houdbaarheidsdatum te gebruiken?

Tandpasta’s bevatten allemaal een aantal basisingrediënten: een schuurmiddel (abrasive), een schoonmaakmiddel (detergent), een vochthoudend middel (humectant), een smaakmiddel en actieve ingrediënten. Actieve ingrediënten zijn stoffen die een interactie aangaan met de tanden en kiezen. Welke actieve ingrediënten er gebruikt zijn, verschilt per tandpasta; in fluoride tandpasta's is fluoride het belangrijke actieve ingrediënt. Meer informatie over de functie en werking van de mogelijke bestanddelen is te lezen op de pagina Alles over tandpasta.

Tandpasta valt in Nederland onder cosmetica. De Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) geeft aan dat de houdbaarheid van cosmetische producten op de verpakking moet worden vermeld. De NCV baseert zich hier op de Europees vastgestelde Cosmeticaverordening. Volgens deze verordening zijn er twee systemen die de houdbaarheid van een cosmetisch product kunnen aanduiden:

Houdbaarheidsdatum

Deze moet worden vermeld wanneer het product minder dan 2.5 jaar houdbaar is vanaf de productiedatum. Dit kan door de datum expliciet te benoemen of door middel van het zandloper symbool, het universele teken.

Houdbaarheidsperiode

Als het product 2.5 jaar óf langer houdbaar is, is het vermelden van een houdbaarheidsdatum niet verplicht. Wordt de datum niet vermeld, dan moet een houdbaarheidsperiode worden aangegeven. Deze geeft aan hoe lang het product na opening gebruikt kan worden zonder verlies van werking.

De notatie is het symbool van een geopend potje met daarin de letter ‘M’ gevolgd door de betreffende houdbaarheidsperiode in maanden.

In relatie tot tandpasta’s, geeft de houdbaarheidsdatum en/of houdbaarheidsperiode aan tot wanneer de actieve ingrediënten in de tandpasta ten minste werkzaam blijven. Het gebruik van de tandpasta na deze periode is niet schadelijk, maar er bestaat dan geen zekerheid of de actieve ingrediënten nog werkzaam zijn en in welke mate.

Daarom is het voor een optimale werking aan te raden, tandpasta’s in de daarvoor aangegeven houdbaarheidsperiode te gebruiken en geen tandpasta’s te gebruiken waar geen houdbaarheidsdatum of -periode op staan aangegeven.

Dit is een bijdrage van Mina Hayawi en Lela Bidar, studenten Master tandheelkunde ACTA voor Tandarts.nl.

Bronnen: 
American Dental Association (ADA). Toothpastes. 2019.
Benzian H, Holmgren C, Buijs M, van Loveren C, van der Weijden F, van Palenstein Helderman W. Total and free available fluoride in toothpastes in Brunei, Cambodia, Laos, the Netherlands and Suriname. Int Dent J. 2012;62(4):213-221.
Europese Unie. Cosmetica Verordening EG 1223/2009.
Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV). Houdbaarheid. 2021.
Vranić E, Lacević A, Mehmedagić A, Uzunović A. Formulation ingredients for toothpastes and mouthwashes. Bosn J Basic Med Sci. 2004;4(4):51-58.

Artikel auteurs

Mina Hayawi

Mina Hayawi

Masterstudent Tandheelkunde ACTA

Lela Bidar

Lela Bidar

Masterstudent Tandheelkunde ACTA