De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft Tandzorg Apeldoorn bevolen om vanaf 26 juni 2015 het verlenen van mondzorg te stoppen en zijn instelling te sluiten. IGZ concludeert dat de tandartspraktijk een aantal artikelen van de Kwaliteitswet zorginstellingen niet, dan wel in onvoldoende mate, heeft nageleefd. Aan welke wet- en regelgeving zijn tandartspraktijken in Nederland gebonden? In dit artikel geven wij een overzicht van de wetten en regels die voor de tandartspraktijk van belang kunnen zijn.
Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst
In de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) wordt de relatie tussen patiënt en tandarts geregeld. Indien een patiënt een tandarts om zorg vraagt, ontstaat er een geneeskundige behandelingsovereenkomst tussen de patiënt en de tandarts. Een tandarts kan niet afwijken van de regels die in de WGBO zijn vastgelegd. Belangrijke regels die voortvloeien uit de WGBO op een rijtje:
- een tandarts heeft een informatieplicht over de gezondheid van de patiënt, over de behandelingen die nodig zijn en de eventuele risico’s, en over de mogelijke andere oplossingen voor het gezondheidsprobleem van de patiënt;
- een tandarts dient de patiënt ook te informeren over de kosten van een uitgebreid behandelplan en indien bepaalde kosten mogelijk niet door de zorgverzekering worden vergoed;
- een tandarts mag alleen behandelen indien de patiënt toestemming heeft gegeven, tenzij er sprake is van een noodsituatie;
- een tandarts is verplicht een medisch dossier bij te houden met al de gegevens van een patiënt. Een tandarts dient zorgvuldig om te gaan met de persoonlijke en medische gegevens van de patiënt. Dit is vastgelegd in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp);
- een tandarts kan de relatie beëindigen vanwege gewichtige redenen, bijvoorbeeld als er sprake is van agressief gedrag, of als de patiënt weigert mee te werken aan de behandeling, of als de patiënt voortdurend weigert de rekening te betalen.
Hulpverleningsplicht
Op tandartsen rust een hulpverleningsplicht, zo blijkt vooral uit uitspraken van de tuchtrechter en de klachtencommissies. De gedragsregel luidt dat de tandarts in beginsel niet zal mogen weigeren om de patiënt tandheelkundige eerste hulp te verlenen bij kennelijke (pijn)klachten. Is een tandarts verplicht om een patiënt in te schrijven bij de praktijk?
De relatie tussen een tandarts en een patiënt heeft het karakter van een overeenkomst. In principe is elke Nederlander, en daarmee ook een tandarts, vrij om al dan niet een overeenkomst aan te gaan. Er mag niet gediscrimineerd worden, er mag niet de indruk worden gewekt dat er een overeenkomst is met de patiënt en er kunnen afspraken bestaan met bijvoorbeeld zorgverzekeraars die aangeven dat elke verzekerde die zich aanmeldt moet worden aangenomen.
Wet op de beroepen in de Individuele Gezondheidszorg
Tandarts is een beschermde titel. Een tandarts die in Nederland zijn beroep wil uitoefenen, dient zich in te schrijven in het BIG-register. BIG staat voor Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg.
Daarnaast dient een tandarts de kwaliteit van de zorg te bewaken. De zogenaamde voorbehouden handelingen kunnen alleen worden uitgevoerd, indien men zich tandarts mag noemen. De tandarts dient redelijkerwijs bekwaam zijn voor het behoorlijk verrichten van de voorbehouden handeling.
Kwaliteitswet zorginstellingen
De Kwaliteitswet zorginstellingen (Kwaliteitswet) verplicht zorginstellingen hun eigen kwaliteit te bewaken, te beheersen en te verbeteren. Volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) is een zorginstelling een organisatorisch verband waar twee of meer nevengeschikte zorgverleners gezamenlijk als gelijkwaardige zorg aanbieden. Solistisch werkende tandartsen vallen niet onder de wet. Als er twee of meer tandartsen met elkaar samenwerken, dient er jaarlijks vóór 1 juni een verslag openbaar gemaakt te worden. In het jaarverslag moet aandacht worden in ieder geval besteed aan de kwaliteit van de verleende zorg en het gevoerde kwaliteitsbeleid.
Wet klachtrecht cliëntenzorgsector
Alle tandartsen dienen aangesloten te zijn bij een klachtencommissie op grond van de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Tandartsen hebben hiervoor twee mogelijkheden. In de eerste plaats kunnen tandartsen zich aansluiten bij een beroepsvereniging met een klachtencommissie. In de tweede plaats kunnen tandartsen zich individueel aansluiten bij een klachtencommissie.
Arbowet
De tandarts dient als werkgever op grond van de Arbowet voor de veiligheid en de gezondheid van zijn werknemers te zorgen. Er moet een risico inventarisatie en evaluatie worden gehouden. Zo kan er gestructureerd naar risico’s worden gekeken en wordt de kans op arbeid gerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum worden beperkt. De tandarts moet als werkgever ook aangesloten zijn bij een Arbodienst.
WIP richtlijn
De Werkgroep Infectie Preventie heeft de zogenaamde WIP richtlijn opgesteld. De WIP richtlijn is er om te voorkomen dat patiënten en mondzorgverleners zorg gerelateerde infecties oplopen.
Zo geeft de WIP richtlijn aanwijzingen over nagels (kortgeknipt en schoon), haar (schoon) en sieraden van mondzorgverleners. Ook worden er aanwijzingen gegeven over het gebruik van zakdoeken, eten en drinken, schoeisel en werkkleding van mondzorgverleners. De WIP richtlijn geeft ook aan wat er nodig is om de mondzorgverlener te beschermen: uitsluitend beschermingsmiddelen met geldende NEN-EN nummers en CE-markering, handschoenen, oogbescherming en mondneusmasker. Andere onderwerpen die zijn beschreven in de WIP richtlijn zijn: handhygiëne, infecties en immunisatie, bloedcontact, reiniging en desinfectie van oppervlakken, ruimten en van het instrumentarium.
In de nieuwe WIP richtlijn worden ook maatregelen genoemd om de waterkwaliteit van een mondzorg unit beheersbaar te maken. Men denke aan maatregelen als spoelprotocollen zoals beschreven in de WIP richtlijn, gebruik van desinfecterende middelen, nagaan of er bijvoorbeeld dode leidingen aanwezig zijn.
Lees hier hoe u uw praktijk zichtbaar maakt voor nieuwe patiënten