De Olympische Spelen in Parijs zijn een mooie aanleiding om met een serie van 4 blogs de relatie tussen prestaties en mondgezondheid extra onder de aandacht te brengen. Tijdens de Olympische spelen vertellen Yvonne Kort (Integraal mondhygiënist en lifestyle expert), Jolanda Gortzak (gespecialiseerd sport-mondhygiënist), Michiel Lieshout (Duurzame tandarts met sport en mondzorg in het vizier) en Roel de Maat (Tandarts o.a. gespecialiseerd in sport tandheelkunde) hier meer over. Ook interessant voor de amateursporter!
Yvonne Kort:
Een gezonde mond verbetert je sportprestaties
Wist je dat het oplossen van ontstekingen in de mond je sportprestatie of je prestatie op het werk verbeteren? Ben jij een sporter met passie dan is het mogelijk om beter te presteren door ervoor te zorgen dat je geen, of in ieder geval zo min mogelijk, last hebt van ontstekingen.
Om je prestaties te verbeteren zal je in ieder geval moeten trainen. Heb je het druk of ben je ziek en ben je niet in staat om te trainen, dan merk je hoogstwaarschijnlijk bij de eerstvolgende training dat je kracht en conditie iets achteruit zijn gegaan. Gelukkig kan je vrij snel weer op het oude niveau terugkomen door de trainingen op te pakken. Niet alleen ziekte maar ook ontstekingen kunnen jouw prestaties beïnvloeden.
3 tips om jouw prestaties te verbeteren
- Voorkom ontstekingen door de mond dagelijkse goed te reinigen. Poetst het gebit twee keer per dag en reinig ook de ruimten tussen de tanden en kiezen één keer per dag.
- Ga op tijd naar bed en vermijd (chronische) stress voor een gezonde samenstelling van het speeksel en een goede balans tussen goede en slechte bacteriën in de mond.
- Kies voor verse, natuurlijke en onbewerkte voedingsmiddelen, deze voeden je lichaam, geven je energie en zorgen voor een goede balans in je mond.
Laat je gebit regelmatig door de mondhygiënist professioneel reinigen. Bijvoorbeeld elke 3 maanden, zeker als je intensief leeft en sport. Ook wanneer je al bewust bezig bent met je mondhygiëne.
De relatie tussen ontstekingen en jouw prestaties
Ook ontstekingen in de mond zijn van invloed op je prestatie. Er zijn een aantal factoren die hiervoor verantwoordelijk zijn.
1) It’s all about energy. Als je in de mond een ontsteking hebt dan zal je lichaam deze ontsteking oplossen en dit kost energie. De energie die normaal gesproken overdag naar je spieren gaat moet, als er sprake is van een chronische ontsteking naar het immuunsysteem zodat deze voldoende energie heeft om de ontsteking op te lossen.
2) Bacteriën kunnen vanuit de mond in de bloedbaan terecht komen. Dit is alleen mogelijk als er sprake is van een ontsteking. Zolang de mondbarrière (o.a. het tandvlees) intact is en er een goede balans is tussen de verschillende bacteriën in de mond aanwezig is, vormen de pathogenen (slechte bacteriën) geen enkel risico. Is er sprake van een ontsteking dan wil dit zeggen dat de functie van de mondbarrière verminderd is en dat de bacteriën in de bloedbaan kunnen komen. In dat geval kunnen deze bacteriën via het bloed naar andere delen van het lichaam en ook daar voor problemen zorgen. Een bekend voorbeeld zijn de bacteriën die zich nestelen op de hartkleppen, wat hartproblemen veroorzaken. Een andere mogelijkheid is dat de bacteriën zorgen voor gewrichtsontstekingen, bijvoorbeeld in de knie. Al deze aandoeningen gaan ten koste van je sportprestaties.
Hoe ontstaat een ontsteking?
Een ontsteking ontstaat in de meeste gevallen als reactie op weefselschade. Deze schade kan onder andere veroorzaakt worden door:
- Te veel ziekmakende en dus slechte bacteriën in de mond. De verhouding tussen goede en slechte bacteriën is dan uit balans. Hierdoor wordt de kans op tandvleesontstekingen groter.
- Langdurige stress waardoor er een verandering in bacteriële flora in je mond ontstaat en het mondslijmvlies zijn beschermende functie verliest. Hierdoor kunnen er meer ziekteverwekkers in de bloedbaan kunnen komen. Langdurige stress, ook wel chronische stress genoemd kan ongemerkt in je leven zijn geslopen, het altijd ‘aan’ staan is namelijk al een vorm van langdurige stress voor lichaam en geest.
Sport als stressfactor?
Daarnaast is het goed te bedenken dat heel intensief sporten ook een stressfactor is voor je lichaam. Je vraagt namelijk erg veel van je lijf op zo’n moment. Tijdens flinke inspanning verminderd de speekselproductie en ook de samenstelling van het speeksel. Het geeft eenzelfde reactie in het lichaam omdat een lichaam geen verschil kent tussen b.v. werkstress en stress door intensief sporten. Goed om je hier van bewust te zijn. Kortdurende stress met voldoende hersteltijd is geen probleem, chronische stress of te veel kortdurende stress kan problemen geven.
Conclusie
Als fanatieke sporter is het erg belangrijk dat je niet alleen gezond eet, voldoende ontspant en regelmatig traint, maar zorg ook voor een gezonde mond zonder ontstekingen! Je prestaties zullen er wel bij varen.
