Bestaat er een behandeling tegen mondbranden?
Een pijnlijk of branderig gevoel in de mond of op de tong kan het gevolg zijn van een zichtbare slijmvliesafwijking. Deze aandoening wordt 'lichen planus' of 'landkaarttong' genoemd. Het komt ook voor dat patiënten wel een pijnlijk of branderig gevoel in de mond ervaren, maar dat geen sprake is van een zichtbare afwijking. In die situatie spreken we over 'mondbranden'. Vaak gaat het dan om klachten aan de tong, het gehemelte, de wangen, de lippen en soms ook de keel.
Dit zijn de klachten
Klachten over tong- of mondbranden kunnen maanden- of zelfs jarenlang aanhouden. Bij sommige patiënten ontstaan de klachten spontaan, maar vaak treden ze op na een tandheelkundige of medische behandeling. Soms ziet de patiënt het gebruik van antibiotica als oorzaak. Een enkele keer wijt een patiënt de klachten aan een ingrijpende persoonlijke gebeurtenis, zoals het verlies van een dierbare. Er zijn ook patiënten die vermoeden dat de klachten te maken hebben met een ernstige, onderliggende ziekte. Dat is vrijwel nooit het geval.
Patiënten ervaren in de ochtend geen klachten, maar vertellen dat deze in de loop van de dag toenemen en dat ze in de avond ondraaglijk zijn. Veel patiënten met tong- of mondbranden hebben een afwijkende of zelfs geen smaak en het gevoel van een droge mond.
Zeldzaam
Mondbranden komt bij ongeveer 1 per 10.000 mensen voor: in Nederland hebben ongeveer 1.700 mensen er last van. Vooral door de zeldzaamheid is het begrijpelijk dat er bij patiënten, artsen, tandartsen en mondhygiënisten weinig kennis op dit gebied bestaat. Mondbranden komt vaak pas na het veertigste of vijftigste jaar voor, bij vrouwen vaker dan bij mannen.
Oorzaken
De oorzaak van mondbranden is onbekend. Aangezien de klachten vooral voorkomen bij vrouwen rond en na de overgang, wordt daar vaak een verband gelegd. Dit is echter nooit wetenschappelijk onderbouwd. Ook vitaminetekort, suikerziekte en het gebruik van bepaalde geneesmiddelen zijn nooit aangetoond als oorzaak. Psychisch lijden wordt in de literatuur vaak als mogelijkheid genoemd, maar ook daar is onvoldoende bewijs voor.
Wanneer het mondonderzoek geen afwijkingen van het slijmvlies laat zien, leidt verder onderzoek zelden tot een andere bevinding waarmee de klacht zou kunnen worden behandeld. Dit geldt zowel voor bloed- en speekselonderzoek als voor bijvoorbeeld weefselonderzoek.
Wat te doen?
Zoals gezegd, kunnen klachten over een branderige tong of mond maanden tot jaren blijven bestaan. Bijna altijd verdwijnen ze vanzelf. De klachten zijn moeilijk te behandelen omdat niet bekend is wat deze veroorzaakt. Wanneer de klachten het leven van een patiënt beheersen, kan professionele begeleiding nodig zijn om met de klacht te leren omgaan. Een enkele keer schrijft de huisarts kalmeringsmiddelen voor. Dat hoeft niet te betekenen dat de klachten een ‘psychische’ oorzaak hebben, maar dit kan de patiënt tot rust brengen en de klachten hanteerbaar maken. Helaas blijken alternatieve geneeswijzen ook geen oplossing te bieden voor deze onaangename klacht.
Het is belangrijk dat geen tandheelkundige of andere behandelingen worden uitgevoerd wanneer niet zeker is dat daarmee de klacht kan worden verholpen. Tandartsen die hun patiënten doorverwijzen, verwijzen altijd naar een specialist met meer kennis en ervaring op dit gebied.
