Louise Witteman; Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies. Ik raad je aan om contact op te nemen met je behandelaar om onderstaande informatie in verband met je klacht te bespreken. Omdat een klacht vaak meerdere oorzaken en instandhoudende factoren kan hebben, is een oplossing vaak persoonlijk.
Herken je klachten of heb je vragen neem dan altijd contact op met een deskundige.
Mondbranden is de naam voor een vervelend, branderig gevoel in de mond. Mensen met mondbranden voelen een continue branderige pijn in de mond. Het meest pijnlijk zijn vaak de punt en de zijkanten van de tong. Vaak komen er klachten bij als een droge mond of veranderde smaak. Klachten kunnen enkele weken tot wel jaren aanhouden. Bij de helft van de mensen verdwijnen de klachten spontaan.
Oorzaken
Het is tot nu toe moeilijk om een exacte oorzaak aan te wijzen maar er zijn wel factoren die hierop invloed kunnen zijn. Zo worden hormonale veranderingen (menopauze), een tekort aan bepaalde vitamines, bijwerking van bepaalde medicijnen als mogelijke oorzaken genoemd. Ook onderliggende ziekten en psychische factoren kunnen van invloed zijn.
Onderzoek
De oorzaak van mondbranden is multifactorieel, dat betekent dat er meerdere oorzaken tegelijkertijd zijn aan te wijzen. In de mond zelf is vaak niets bijzonders te zien waardoor een arts kan daar geen informatie kan vinden en ook laboratoriumonderzoek geeft meestal geen uitsluitsel. De diagnose wordt daarom vaak gesteld door het uitsluiten van oorzaken.
Er zijn 2 groepen patiënten met mondbranden;
- Groep 1: De groep waarbij geen oorzaak kan worden gevonden
- Groep 2: De groep waarbij mondbranden past bij een ziektebeeld of afwijking
Groep 2 is onderverdeeld in 3 types;
Type 1
Bij dit type zijn er in de ochtend na het wakker worden geen pijnklachten, maar in de loop van de dag nemen de klachten toe. Deze vorm wordt vaak in verband gebracht met medische factoren zoals diabetes, menopauze, bloedarmoede, medicatie, schildklierafwijking, gebrek aan ijzer, zink, vitamine B complex, neuropathie (aandoening zenuwen), syndroom van Sjögren, maagaandoening.
Type 2
Bij type 2 zijn de klachten continu aanwezig en verstoren ze ook de slaap. Deze vorm wordt vaak in verband gebracht met psychologische factoren zoals angst, depressie, stress, fobieën, persoonlijkheidsstoornis of dwangneurose. Net als bij (chronische) stress, waarbij een droge mond een veelvoorkomend reactie van het lichaam is kan ook mondbranden hierdoor ontstaan.
Type 3
De klachten komen en gaan bij dit type. Het lijkt erop dat er sprake is van een overgevoeligheidsreactie.
Wat kan je met voeding doen bij mondbranden?
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen kan mondbranden door verschillende dingen worden veroorzaakt.
Sluit daarom eerste volgende oorzaken uit met behulp van een professional:
Medicatie
Er zijn een aantal medicijnen waarbij een droge mond en/ of mondbranden een bijwerking kunnen zijn, bijvoorbeeld ACE remmers (bloeddrukmedicatie).
Chemische stoffen
In tandpasta zit vaak een schuimmiddel, het Sodium Laureth Sulfate (SLS). Deze stof kan een irriterende werking hebben en een rol spelen in het ontstaan van mondbranden.
Metalen
Bij tandheelkundige behandelingen zoals beugels, implantaten of gebitsprotheses worden metalen gebruikt. Deze kunnen betrokken zijn bij het ontstaan van mondbranden.
Diabetes
Een droge mond of mondbranden kan een signaal zijn van diabetes. Een onderzoek bij de huisarts kan daar duidelijkheid over geven.
Tong en mondholte
De tong kan te weinig bewegingsruimte hebben of overbelast zijn en klachten veroorzaken. Ook bijten op wangen of lippen, kaakklemmen of knarsen kunnen bijdragen aan het ontstaan van mondbranden.
Uitsluiten voedselovergevoeligheid
Mogelijke stoffen in de voeding die mondbranden zouden kunnen veroorzaken zijn: Sorbinezuur (E200), conserveermiddel die bederf door gisten en schimmels tegengaat. Zit in sauzen, frisdrank, mayonaise, sladressing, kaas en toetjes.
- Benzoëzuur (E210-E213), conserveermiddel, zie sorbinezuur.
- Kaneel (kaneelaldehyde), geur- en smaakstof. Zit in alles waar kaneel in zit of als kaneelaldehyde zoals in likeur.
- Propyleenglycol (E1520), oplosmiddel voor antioxidanten. Zit in snoep, margarine, halvarine, bak- en braadproducten. Wordt ook gebruikt in de cosmetische en farmaceutische industrie gebruikt.
Het eten van bepaalde voedingsmiddelen kan de klachten verergeren, zie bij de tips meer hierover.
Tekort aan vitamines en mineralen
Bij type 1 wordt het mondbranden in verband gebracht met een tekort aan zink, ijzer en de vitamines B1, B2, B6 en B12. Dit is een vorm waarbij bloedonderzoek wel zin heeft. Voor de diagnose mondbranden is het belangrijk om te onderzoeken of een tekort de (mede)oorzaak is. Bij B12 tekort zie je naast mondbranden een rode gladde tong. Bij een tekort aan ijzer en vitamine B12 kan een laag HB (hemoglobine, rode bloedcellen voor het zuurstoftransport in het lichaam) gemeten worden. Bij een tekort kan aanvulling de klachten verminderen of doen verdwijnen.
Roken
Roken kan van invloed zijn op het ontstaan of verergeren van mondbranden. Advies is dan ook om (tijdelijk) te stoppen met roken.
SOLK
Dit betekent dat een klacht echt bestaat, maar er geen lichamelijke afwijking wordt gevonden die de ernst van de klacht verklaart.
Praktische tips:
Wanneer er naast mondbranden ook sprake is van een droge mond kan een mondbevochtiger in de vorm van een (water)spray of gel verlichting geven.
Sommige adviezen die je kan geven bij een pijnlijke mond, kunnen ook verlichting geven bij mondbranden. Zie de pagina ‘Voeding bij een pijnlijke mond’ voor uitgebreide informatie.
