Louise Witteman; Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies. Ik raad je aan om contact op te nemen met je behandelaar om onderstaande informatie in verband met je klacht te bespreken. Omdat een klacht vaak meerdere oorzaken en instandhoudende factoren kan hebben, is een oplossing vaak persoonlijk.
Herken je klachten of heb je vragen neem dan altijd contact op met een deskundige.
Zere mond en voeding
Een pijnlijke mond kan veroorzaakt worden door verschillende aandoeningen of na een behandeling of ingreep. Deze voedingsadviezen bij een pijnlijke mond kunnen gebruikt worden bij alle ontstekingen van het slijmvlies. Onderstaande adviezen zijn algemeen en kunnen helpen je voeding (tijdelijk) aan te passen om klachten te verminderen en genezing te bevorderen. Het is belangrijk te ontdekken welke adviezen voor jou nuttig zijn en helpen om je klachten te verminderen.
Temperatuur van eten en drinken
Het is belangrijk om uit te vinden op welke temperatuur het voedsel door jou het best wordt verdragen. De meeste mensen vinden eten en drinken op kamertemperatuur het prettigst bij pijn in de mond. Maar ook heel koud water, ijswater in kleine slokjes kan verdovend en daardoor verlichtend werken. Pas op met ijsklontjes, deze kunnen vastkleven aan het slijmvlies en zijn daardoor een minder veilige keuze. Pas ook op bij het gebruik van plaatselijke pijnstilling, dan bestaat het risico dat te warm of te koud voedsel niet opgemerkt wordt met een blaar of verbranding tot gevolg. Ditzelfde geldt na een behandeling waarbij je verdooft bent geweest en de verdoving nog niet geheel is uitgewerkt. Het drinken met een rietje ontziet ook de pijnlijke mond. Wanneer je een rietje korter knipt is er minder zuigkracht nodig wat fijn kan zijn bij pijnklachten in de mond.
Voedingstips bij een pijnlijke mond
Naast de keuze van voeding kan je ook rekening houden met de bereidingswijze. In het volgende overzicht lees je voedingstips en alternatieven bij een zere mond.
Dranken
Het drinken van zuur sap, koolzuurhoudend (met prik) bronwater of limonades en alcohol is meestal erg pijnlijk. Meestal worden ijskoude dranken en kamillethee beter verdragen. Deze dranken kunnen helpen de pijn te verzachten.
Groenten
Salades met dressing (meestal met azijn of citroensap), harde rauwkost en ingemaakte groenten zoals zure uitjes en augurk geven meer klachten. Een betere keuze is te kiezen voor zachte of gepureerde groenten, het eten hiervan wordt goed verdragen.
Fruit
Zure fruitsoorten en sap (b.v. jus-orange) zijn af te raden, omdat ze pijnklachten geven. Denk aan alle citrusfruit zoals sinaasappels, mandarijnen en citroenen, en bepaalde bessen. Een betere keuze is te kiezen voor aardbeien, meloen, appels, abrikozen, peren, pruimen en perziken.
Ananas, papaja en mango bevatten enzymen die goed zijn voor je spijsvertering, maar ook irriterend kunnen zijn voor het slijmvlies en dus bij een pijnlijke mond worden afgeraden. Deze enzym bevattende vruchten in blik worden beter verdragen. Het fruit, zoals ananas in blik is verhit waardoor de irriterende enzymen zijn uitgeschakeld.
Zuivel
Als fruit niet goed verdragen wordt, is het toevoegen van zuivel een manier om het fruit zachter te maken. Zure zuivelproducten kunnen te scherp zijn. Kies voor niet-aangezuurde of volle varianten zoals vanille vla, volle yoghurt of ongeklopte room. Of ga voor een plantaardige variant als kokosyoghurt, kokosroom, sojaroom of havermelk.
Volkorengraanproducten, peulvruchten en knollen
Gebakken en gefrituuerde aardappelen, frites en chips kunnen het slijmvlies irriteren of beschadigen. Een betere keuze is te kiezen voor gekookte aardappelen of puree. Ook harde korstjes van bijvoorbeeld stokbrood, toast, kruimelige koekjes en crackers kunnen irriteren of het slijmvlies beschadigen. Door te dopen in water of thee worden deze voedingsmiddelen zachter. Het maken van een havermout-, brood- of granenpap met (plantaardige) melk kan ook een goede optie zijn. Peulvruchten zijn zacht en kunnen verwerkt worden in soepen en andere gerechten.
Vis, wil, gevogelte, vlees en ei
Het zout in gezouten, gerookt vlees en -visproducten irriteert het slijmvlies en voelt onaangenaam. Denk aan vleeswaren zoals rookvlees, haring (gezouten) en gerookte makreel. Kies daarom voor verse producten die zacht worden gebakken, gestoofd, gekookt of gepocheerd. Let dan ook op de botjes en graatjes, deze kunnen het slijmvlies beschadigen.
Noten, zaden, olie en vet
Noten en zaden zijn hard en beschadigen gemakkelijk het slijmvlies. Een betere keuze is gemalen notenpasta of pindakaas. Of gebruik gemalen notenmeel en gemalen zaden in een gerecht. Olie en vetten geven doorgaans geen klachten.
Kruiden en specerijen
Scherpe specerijen, zoals peper, sambal, knoflook, currypasta en mosterd verergeren de pijnklachten. Scherpe gerechten kunnen met een scheut room of kokosmelk worden verzacht. Groene tuinkruiden (vers of gedroogd), zoals dille, peterselie, waterkers, tijm, salie, oregano en basilicum geven geen klachten. Keukenzout en zoutrijke smaakmakers, zoals ketjap en bouillon is af te raden, omdat dit het slijmvlies irriteert en de klachten doet toenemen. Denk hierbij ook aan zoute drop, chips, zoutjes en gezouten pinda’s.
Zoetmiddelen en snoepgoed
Zoute drop en zuurtjes en andere zure snoepsoorten, zoals zure matten e.d. zijn meestal niet prettig om te gebruiken omdat het de pijn verergert.
Medische dieetvoeding en voedingssupplementen
Drink- en sondevoeding kan worden ingezet als eten via de mond te pijnlijk is. Vitaminen- en mineralensupplementen kunnen een aanvulling zijn als de voeding door beperking van de voedingsinname onvolledig is. Het is belangrijk om ondervoeding te voorkomen.
