Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies.
De naam ziekte van Sjögren
De ziekte is genoemd naar Henrik Sjögren, een Zweedse oogarts die deze aandoening in 1933 als eerste uitgebreid heeft bestudeerd.
De Ziekte van Sjögren is een chronische systemische auto-immuun ziekte waarbij vocht afscheidende klieren ontstoken raken.
Ontstoken klieren.
Bij ontstoken klieren wordt er minder speeksel en traanvocht aangemaakt. Dit leidt tot droge ogen en een droge mond. Naast last van droogte, hebben veel patiënten met het syndroom van Sjögren ook last van vermoeidheid en pijn in spieren en gewrichten.
Wat betekent Sjögren voor de mondgezondheid?
Speeksel speelt een belangrijke rol bij de afweer en bescherming van de mond. Daarnaast is speeksel onmisbaar om te kunnen spreken, eten en proeven.
Speeksel heeft vele belangrijke functies, zoals:
- smering: bij kauwen, slikken en bij spreken;
- bevochtiging en reiniging: van het mondslijmvlies;
- bescherming tegen tanderosie, door buffering van zuren;
- bescherming tegen tandbederf, door herstel van beschadigd tandglazuur;
- bescherming tegen infecties, door antimicrobiële eiwitten;
- voorbereiding spijsvertering; enzym amylase is eerste stap bij vertering;
- vrijmaken en oplossen van geur- en smaakstoffen uit het voedsel.
Sjögren, minder speeksel en een droge mond.
Naast een oncomfortabel gevoel kan een droge mond onder andere ook leiden tot een verminderde of zelfs vieze smaak. Daarnaast kan het problemen opleveren met kauwen, slikken, spreken en slapen. Bovendien is de kans op tandbederf, tandslijtage en slijmvliesontstekingen groter.
Wat kunt u zelf doen?
- Drink regelmatig kleine hoeveelheden water, water met schijfjes citroen, kruidenthee etc..
- Het eten en drinken van zure producten stimuleert de speekselproductie. (bijvoorbeeld water met een schijfje citroen)
- Kauwgom met Xylitol of kleine suikervrije pepermuntjes als Smint stimuleert de speekselproductie.
- Eet smeuïge en vochtrijke producten. Bijvoorbeeld pap, yoghurt, fruit, stamppotten, ragouts, soep, gepureerde groenten etc.
- Vermijd droge etenswaren als beschuit, biscuitjes, koekjes en crackers.
- Drink slokjes water met schijfje citroen bij het eten zodat doorslikken van voedsel makkelijker gaat.
- Verder kan een dokter of tandarts u een spray voorschrijven die kunstmatig speeksel aanmaakt waardoor uw mond vochtig blijft. Bespreek uw droge mond en de medicijnen die u slikt met uw dokter of tandarts en overleg of er alternatieven zijn.
Daarnaast zijn er vrij verkrijgbare producten op de markt die bij kunnen dragen aan een meer comfort in de mond.
Meer info hierover in het artikel over droge mond.
Sjögren en de zorg voor uw gebit.
- Gebruik zo min mogelijk suikerhoudende producten zodat de kans op het ontstaan van cariës verkleind wordt.
- Eet alleen tijdens de maaltijden om de zuuraanvallen beperkt te houden.
- Poets, rager en stoker of flos regelmatig je tanden en gebruik een spoelmiddel zonder alcohol, vooral na de maaltijden. Een waterdouche kan helpen de achtergebleven voedselresten te verwijderen.
- De tandarts en mondhygiënist kunnen adviezen geven ter voorkoming van cariës.
Droge mond en de gevolgen voor de spijsvertering.
De spijsvertering begint in de mond met behulp van het speeksel. Een droge mond kan dus gevolgen hebben voor de darmgezondheid en daarmee voor uw algehele gezondheid en weerstand.
Bij auto-immuunziekten, dus ook bij de ziekte van Sjögren, blijken darmslijmvlies én darmflora vaak aangetast.
Enkele tips:
- Vermijd cafeïne, theïne en alcohol. Deze middelen drogen je lichaam extra uit.
- Voeding kan energie geven én nemen. Kies bewust wat je eet. Eet alleen ‘echte’ voeding; onbewerkt, puur en vol voedingsstoffen die weinig energie kosten om te verteren. Zo blijft er meer energie over voor uw gezondheid en welbevinden.
- Houdt je vitaminen en mineralen op peil, overweeg supplementie. Vraag advies aan uw arts en verdiep u zelf hierin. Kennis helpt u de juiste keuzes te maken. Zie b.v. https://www.natuurdietisten.nl/darmgezondheid-bij-sjogren/
- Slaap voldoende en rust overdag indien nodig.
- Chronisch ziek zijn kan chronische stress geven. Vermijdt zoveel mogelijk (extra) stress en zoek manieren om ongezonde stress te reduceren.
- Beweeg voldoende binnen de grenzen van je eigen mogelijkheid en ontspan door gezonde inspanning. (Wandelen, yoga, fietsen, ademhalingsoefeningen, mediteren etc.)
- Je kent je eigen lichaam het beste. Neem contact op met je arts bij verandering of verergering van klachten.
Tandheelkundige vergoedingen door Sjögren
Als je Sjögren hebt, kan het zijn dat je gebit ondanks goede verzorging en behandeling extra zorg behoeft.
Dan kun je soms in aanmerking komen voor volledige vergoeding van tandartskosten uit de basisverzekering (bijv. controle van het gebit, behandelingen door een mondhygiënist, vullingen plaatsen, fluoridebehandelingen) en een vergoeding van kronen/implantaten.
Een machtiging voor deze behandelingen moet van tevoren worden aangevraagd bij de ziektekostenverzekering door je tandarts.
Deze machtiging kan worden afgegeven op grond van artikel 2.7 lid 1 sub b, en artikel 2.1 lid 3 van het Besluit Zorgverzekering.
De adviserend tandarts van de zorgverzekering beoordeelt of je in aanmerking komt voor de vergoeding. Na de verstrekking van de machtiging kan met de behandeling worden gestart.
Ook kun je worden doorverwezen naar een Centrum Bijzondere Tandheelkunde of een Stichting Bijzondere Tandheelkunde.
Zij zijn specialisten op het gebied van mondproblemen en stellen een behandelplan op en vragen een
machtiging aan voor de behandeling aan bij uw ziektekostenverzekering.
Mocht het zijn dat de aanvraag in eerste instantie afgewezen wordt, dan kun je altijd gebruik maken van een bezwaar- en/of klachtenprocedure.
Wordt het na deze procedure nog steeds afgewezen, dan is het mogelijk een klacht in te dienen bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ).
Dit een onafhankelijke en onpartijdige organisatie voor problemen tussen consumenten en hun ziektekostenverzekeraar.
V204-1
