Uitleg en tips van de kinder-angst-coach
Het klamme zweet staat je in de handen want je kind moet naar de tandarts! Geen klam zweet omdat je zelf bij de tandarts in de stoel mag plaatsnemen, maar omdat je kind een behandeling moet ondergaan. Het is moeilijk om je kind goed te begeleiden wanneer je eigen angst overheerst.
Strijd bij de tandarts?
Wanneer je kind zich achter je verschuilt in de wachtkamer en een handje geven niet genoeg is om daarna in beweging te komen? Of een nog hevigere strijd gelevert moet worden, omdat er een behandeling moet plaatsvinden en dit met veel tranen en gebrul gepaard gaat. Wanneer je door zo’n situatie als ouder met de handen in het haar zit, zijn er een aantal stappen die jullie in een positieve richting kunnen brengen en een trauma voor de rest van het leven kan voorkomen.
Wanneer je kind bang voor de tandarts is, is het nuttig te bedenken waarvoor er angst is. En waar ben je eigenlijk zelf bang voor?
Waarvoor is er angst bij de tandarts?
Is het voor de geluiden, de geur, de personen, de witte kleding of die grote stoel met dat enge licht erboven en al die instrumenten die klaarliggen? Of voor mogelijke pijn? Komt het door het gevoel van kwetsbaar zijn omdat je met mond open in de stoel moet afwachten wat er gaat gebeuren? Of heeft misschien je kind ongemerkt jouw angst overgenomen? Misschien heeft je kind wel iets gehoord, gezien of gevoeld van jouw tandartsangst of van een andere volwassene, broertje of zusje. Het kind kan denken; “Ik weet niet wat er gaat gebeuren maar het is in ieder geval iets om erg bang voor te zijn!” Er kan van alles in zijn hoofd en fantasie gaan leven waardoor een tandartsbezoek wel heel spannend en zelfs beangstigend worden voor een kind. Wat angstgevoel is kan je hier lezen.
Het eerste tandartsbezoek
Een kind weet in principe niet precies wat een tandarts of mondhygiënist is of wat die doet voordat hij een eerste keer een praktijk bezoekt. Je kan het uitleggen als ouder maar het kind moet het zelf ervaren. Daarom kan een kind wel enige spanning ervaren, omdat het iets nieuws en onbekends is, angst voor de tandarts is dan eigenlijk nog niet aanwezig. Spanning voor de nieuwe situatie kan dan wel aanwezig zijn.
Bedenk hoe je kind in het algemeen is en reageert op nieuwe situaties?
Denk hierbij aan zwemles, leren fietsen, nieuwe maaltijd of de eerste keer naar school. Een kinderleventje staat bol van nieuwe ervaringen, hoe gaat je kind hiermee om. Is je kind wat afwachtend en kijkt liever even de kat uit de boom of is je kind altijd enthousiast en nieuwsgierig in nieuwe situaties.
Wees bewust van wat je zegt, hoe je iets zegt en wat je lichaamstaal hierbij is.
Woorden als: “Het stelt niets voor” of “het is zo klaar” werken vaak versterkend in de angst. Door dit te zeggen, lijkt het alsof een kind niet serieus genomen wordt in zijn angst en dat huilen of bang zijn iets is wat niet mag. Ook suggereert dat er ècht iets engs gaat gebeuren. Terwijl deze emoties heel normaal kunnen zijn om nieuwe situaties te ervaren en dat de manier waarop wij als volwassenen hier mee omgaan veel kan maken of kraken hierin. Van leren omgaan met lastige situaties word je sterker en zelfverzekerder. Je kind krijgt meer vertrouwen in zichzelf en zijn eigen kunnen, wanneer het op zijn eigen tempo succes heeft en daarmee de angsten overwint.
Hoe kan ik mijn kind helpen in zijn angst wanneer ik die zelf ook heb?
Zoek in de buurt naar een mondzorgpraktijk of tandarts die gespecialiseerd is in het behandelen van kinderen. Bijvoorbeeld bij praktijken die aangesloten zijn bij het concept ‘De Lieve Tandarts’ of een gespecialiseerde kindertandarts(praktijk). Rechtsboven bij dit artikel met tips bij angst kan je een angst- of kindertandarts bij je in de buurt vinden.
Er kan ook coaching en/ of persoonlijke begeleiding plaatsvinden in de mondzorgpraktijk zelf om zo met extra tijd, aandacht en geduld de stappen te zetten die er nodig zijn om de weerstand te kunnen overwinnen. Er zijn dental-coaches of angstcoaches voor deze vorm van begeleiding.
Met hulp van een angstcoach lukt het wel
Voorzichtig en met een sturende begeleiding, door de juiste aanmoediging, durven veel kinderen net dat extra stapje wel te zetten. Ook ‘vreemde ogen’ kunnen je kind helpen, zeker als je zelf angst ervaart. Noodzakelijk is het proces in hun tempo te blijven doen. En ja, heel vervelend, dat kost soms wat extra tijd en moeite. Maar levert voor je kind uiteindelijk het meest fantastische gevoel op wat er bestaat: trots en moed wanneer het is overwonnen. Deze levensles is weer een basis voor het leven.
Laat als ouder je eigen emoties niet de boventoon voeren
Boos worden helpt misschien tijdelijk door de ‘shock’ die dit geeft, maar zorgt er niet voor dat de angst voor het kind of van jou verminderd. Een boze ouder geeft bovendien geen veilig gevoel voor een kind op dit angstige moment.
Beloning
Een beloning voor goed gedrag of overwinnen van angsten is iets wat zeker aan te bevelen is, maar de timing hiervan is cruciaal. Bijvoorbeeld, gaat het tijdens een behandeling even moeizaam, dan kan daar heel goed een klein presentje tegenover staan. Dat kan je kind dan net over de streep trekken om nog heel even door te zetten.
Cadeautjes beloven is een erg verleidelijke manier van overtuigen. Bedenk goed, wanneer we een cadeautje gaan beloven voordat de afspraak nog moet plaats vinden, een kind hierdoor juist meer spanning of angst bij zichzelf kan opbouwen. Blijkbaar moet het iets doen en ondergaan wat een cadeautje waard is. Dan moet het wel iets spannends zijn of kan misschien zelfs wel pijn doen….
Voorkom angstontwikkeling
Neem je kind om die reden zo jong mogelijk altijd mee voor een controle van het gebit. Het wordt zo de gewoonste zaak van de wereld om van tijd tot tijd naar de mondzorgpraktijk te gaan. Tot 18 jaar is dit kosteloos voor alle kinderen in Nederland en essentieel voor gewenning aan de mondzorgpraktijk. Misschien ga je zelf niet door een vervelende ervaring in het verleden of om een financiële reden, probeer je kind hier niet mee te belasten en laat het zijn eigen ervaringen maken. Gun je kind een goede start voor het ontwikkelen een gezond en sterk gebit. Opa, oma, oom, tante of je partner kan hierin van grote waarde zijn wanneer zij regelmatig een tandarts bezoeken.
Probeer altijd positief af sluiten en prijs de inzet in plaats van het resultaat
Heeft het kind bijvoorbeeld goed naar de aanwijzingen van de tandarts of mondhygiënist geluisterd of is het toch gelukt om een paar tellen stil te liggen en de mond te openen, dan zijn dit de acties om te benoemen.
Geef een compliment:
'Topper! Je vond het erg spannend, maar je hebt het toch gedaan! En de volgende keer is het niet zo spannend meer.'
