Hoe heeft mondgezondheid met voeding en spijsvertering te maken?
Met een gezonde mond en sterk gebit kan je het voedsel goed kauwen. Kauwen is een aangeleerd reflex en kan je ook bewust zelf aansturen. We hebben een eigen ritme van kauwen en doorslikken aangeleerd en eten zonder erbij na te (hoeven) denken. Toch is het goed om eens op te letten hoe je eet. Het kauwen van eten is namelijk de eerste stap in de spijsvertering. Kauwen speelt een onmisbare rol bij het voorbereiden van voedsel voor de rest van de spijsvertering nadat je het hebt doorgeslikt.
Als je verder leest, zie je waarom het zo belangrijk is om rustig te eten en je eten goed te kauwen. Het advies voor een goede spijsvertering is om elke hap minimaal 20 keer te kauwen en vloeibaar voedsel, zoals pap, smoothies en soep in de mond te laten walsen om het te mengen met speeksel. Speeksel is onmisbaar voor de vertering doordat het enzymen en belangrijke bacteriën bevat. Als je dit weet dan is het ook logisch dat een gezonde mond en een sterk gebit je helpt om je lichaam goed te voeden.
De spijsvertering in het kort
- Stap 1 is fijnkauwen: Het kauwen begint op het moment dat het voedsel in je mond komt. Tijdens het kauwen wordt voedsel fijngemalen en vermengd met speeksel tot een brij. De tanden en kiezen breken het voedsel tot kleinere stukjes waardoor de vertering straks beter verloopt. Alleen al bewust beter kauwen kan spijsverteringsproblemen, zoals een opgeblazen buik en obstipatie helpen oplossen.
- Speekselaanmaak: Speekselklieren in je mond maken extra speeksel aan tijdens het kauwen waardoor het voedsel vochtiger wordt gemaakt en daardoor gemakkelijker door de slokdarm kan glijden. Ook bevat speeksel enzymen zoals amylase, die helpt bij de afbraak van zetmeel in koolhydraten en lipase die helpt bij het afbreken van vetten. Mucine is geen enzym maar is erg belangrijk, omdat het helpt bij het smeren en beschermen van de mondholte en slokdarm.
- Vorming van een bolus: Het gekauwde voedsel en speeksel vormen uiteindelijk een voedselbrij, ook wel bolus genoemd. Deze brij is een zachte, gedeeltelijk afgebroken massa die klaar is om naar de volgende fase van de spijsvertering te gaan. Slik maar door!
- Slikken: Zodra het voedsel is gekauwd tot de gewenste substantie en is vermengd met speeksel, wordt het doorgeslikt. Het slikproces begint met het vormen van een slikreflex, waarbij de tong het voedsel naar de achterkant van de mond duwt en het zachte gehemelte de neusholte afsluit om te voorkomen dat voedsel in de neus terechtkomt. De bolus gaat op weg.
- De slokdarm: Het slikken stuurt de voedselbrij naar de slokdarm. Dat is een spierbuis die naar de maag gaat. De golvende bewegingen van de slokdarmwand duwen het voedsel richting de maag.
- Maagvertering: Eenmaal in de maag wordt het voedsel verder verteerd door maagsappen en enzymen. De maagzuuromgeving helpt bij de afbraak van eiwitten en doodt schadelijke bacteriën.
- Darmpassage: Na de maag gaat het verteerde voedsel verder naar de dunne darm, waar verdere spijsvertering en opname van voedingsstoffen uit de voeding plaatsvindt. Wat overblijft, passeert de dikke darm waar belangrijke bacteriën ervoor zorgen dat de laatste voedingsstoffen worden opgenomen. De allerlaatste, onverteerbare resten worden uiteindelijk uitgescheiden als ontlasting.
Gezonde mond, goede spijsvertering en een goed gevoed lichaam.
Rustig eten en goed kauwen helpt de stofwisseling en voorkomt problemen zoals opgeblazen gevoel, krampen en obstipatie. De waardevolle voedingsstoffen in je voeding worden ook beter opgenomen na een goede eerste stap in de spijsvertering; eten goed fijnkauwen en voedsel vermengen met speeksel. Met een gezonde mond kan je beter kauwen en samen met gezonde voedingskeuzes kan je je lichaam goed voeden voor een sterker en weerbaarder lichaam en geest.
Wil je meer lezen hierover?
In deze kennispagina lees je over speeksel en enzymen. En in twee eerder verschenen blogs gaat Janneke de Boer dieper in op; Obstipatie en mondgezondheid en De shit begint in de mond. En ben je geïnspireerd geraakt en wil je meer weten hoe je vrij simpel je leefstijl kan verbeteren, lees dan ook Gezonde Leefstijl - de Blue Zones.
Deze informatie is informatief bedoeld om inzicht te krijgen in mogelijke oorzaken en oplossingen. Deze informatie is niet bedoeld ter vervanging van het medisch advies.
