Onze (mond)gezondheid wordt beïnvloed door onze leefstijl en door onze leefomgeving. Ongezond gedrag is verantwoordelijk voor bijna 20 % van de ziektelast en voor 30% verantwoordelijk voor het wel of niet optreden van dementie.
Ouderen
Ouderdom komt met gebreken en we zullen ons qua wonen, inkomen en zorg moeten voorbereiden op het moment dat het geestelijk of lichamelijk wat minder gaat. De gebreken van de oude dag zijn deels te voorkomen. Er is aandacht nodig voor bewegen, voeding en slaapritme om fijn oud te kunnen worden. Mondgezondheid speelt een voorname rol bij een gezonde leefstijl. Denk hierbij aan eten, drinken, spreken, knuffelen, kussen en met name aan een goede kauwfunctie.
De rol van de darmen
Darmen spelen een belangrijke rol bij ziekten. Er zijn voldoende aanwijzingen dat M. Parkinson in de darmen begint. Darmflora kan amyloïd produceren dat, bij neerslaan in de hersenen, Alzheimer kan bespoedigen. Meerdere studies laten zien dat het volgen van een mediterraan dieet lijkt te werken tegen dementie. Mentale functies lijken hierdoor beter te werken.
De spijsvertering start in de mond en een gezonde mondflora is hierbij dus van belang. Al in de mond wordt een aanvang gemaakt met het omzetten van uit voeding afkomstige nitraten tot nitriet. Vervolgens wordt nitriet in de maag omgezet tot stifstofoxide. Dit proces kan verstoord worden als de mondflora niet gezond is. De omzetting van nitraat in nitriet vindt dan onvoldoende plaats.
Kauwen is belangrijk
Bij mensen met een verminderde kauwfunctie is vaak een dikker tongbeslag te zien. Dat beslag (coating) beïnvloedt de smaak. De maaltijd smaakt flauw omdat er minder zout geproefd wordt. Het gevolg hiervan kan zijn dat men veel zout aan het eten gaat toevoegen.
Mondhygiëne
Een goede mondverzorging en daardoor goede mondgezondheid kan dus veel bijdragen aan het behoud van een goede algemene gezondheid en het verminderen van het risico op overgewicht, suikerziekte, COPD en hart- en vaatziekten. Andere risicofactoren zoals roken en weinig beweging spelen hierbij ook een rol.
Sociale factoren zoals schaamte kunnen zorgen voor minder sociale contacten en het gevoel niet meer mee te kunnen doen.
Het behoud van kauwfunctie vereist een laagdrempelige toegang tot mondzorg. Deze laagdrempelige toegang is te realiseren in samenwerking met tandartsen, huisartsen, geriaters en seniorenverenigingen zoals KBO Brabant. Tevens levert het afleggen van huisbezoeken en het houden van een wekelijks telefonisch spreekuur een belangrijke bijdrage. Op sociaal gebied wordt er vanuit gemeentes, via bijzondere bijstand en gemeentepolis, ondersteuning geboden aan een financieel laagdrempelige toegang tot (mond)zorg.
FOPpen van de ouderdom
In samenwerking met geriater Paul Dautzenberg is gewerkt aan een Fijn Oud Paspoort (FOP). Dit paspoort vormt een belangrijke leidraad voor ouderen met adviezen omtrent het behouden van een goede mondgezondheid en de vitaliteit.
