Houden zo! Want stress doet wat met je!
Tandarts Michiel Lieshout legt uit wat stress doet met je (mond)gezondheid
De 'vecht of vlucht reactie' van je lichaam, óók in het dagelijks leven. Lees verder want je herkent het vast wel!
De zogenaamde ‘Fight-or-Flight response’ is een verdedigingsmechanisme dat bij mensen en dieren optreedt als er gevaar dreigt of wanneer je schrikt. Het begint met angst en stress waarop je lichaam meteen grote hoeveelheden stresshormonen (adrenaline en cortisol) gaat produceren. Daardoor gaat je hartslag en bloeddruk omhoog, spieren worden aangespannen klaar om in actie te komen, zintuigen staan op scherp. Alles om je lichaam in gereedheid te brengen om jezelf te verdedigen of te kunnen vluchten.
Minder speeksel
Een van de reacties van je lichaam is ook het onttrekken van vocht uit je mond. Misschien herken je het dat je mond droog wordt wanneer je een emotionele of spannende gebeurtenis meemaakt of als je ergens van schrikt. Ook dit is een natuurlijk lichamelijk proces op (acute) stress. Grote psychische en fysieke belasting zoals bij topsport, deadlines op je werk, examens, bloedstollend boek of film, gedoe op je werk of thuis heeft grote invloed op de speekselproductie
Samenstelling speeksel
Psychische angst zorgt voor een toename van de speekselmucinen (slijmstoffen) en dus de viscositeit van het speeksel Dat betekent dat de mucinen het speeksel stroperig maken (viscositeit) zodat het niet uit je mond loopt. Daarnaast zie je een toename van het stresshormoon cortisol. Dit kan gemeten worden als marker voor de hoeveelheid stress of de functie van de bijnieren. Fysieke stress bij intensieve inspanning zorgt voornamelijk voor een afname van immunoglobulinen. Antistoffen tegen virussen, bacteriën en schimmels. De combinatie van psychische en acute stress versterkt elkaar alleen maar.
De gevolgen
Het speeksel heeft een aantal belangrijke functies. Onder andere de ‘smering’ bij het kauwen, slikken en spreken, de eerste stap in de voedselvertering, reiniging van het gebit en bescherming tegen ziekteverwekkers. De meest bekende gevolgen van een verminderde speekselvloed zijn; toename van cariës en erosieve slijtage. Minder speeksel kan ook betekenen dat er meer wrijving van verschillende structuren en weefsels tegen elkaar is in de mond. Tand op tand of hard voedsel tegen slijmvliezen kan al sneller gevolgen hebben als slijtage of wondjes. Ook worden micro-organismen in de mond minder snel afgevoerd naar de maag. Minder antistoffen verhoogd de kans op infecties van weke delen in de mond of keel. Bij extreme of langdurig aanhoudende monddroogte wordt de kans op slijmvliesontstekingen of infecties van de keel groter.
Alle reden misschien om eens bij jezelf te rade te gaan hoeveel stress jij in het dagelijks leven moet verwerken? Lees gerelateerde artikelen voor meer informatie en wat je kan doen om de mondgezondheid optimaal te houden.
Lees bijvoorbeeld over Gespannen kaken, kaakklemmen, kantoorstress, mond en tandvleesproblemen orthomoleculair belicht, speeksel en darmklachten.
