Yvonne Kort, de lifestyle mondhygiënist van ‘Oergezonde Mond’ legt uit;
Wist je dat bijna alle welvaartsziekten gepaard gaan met ontstekingen, ook wel inflammatie genoemd? Zo ook ontstekingen in de mond; gingivitis en parodontitis. Parodontitis is de vergevorderde vorm van tandvleesontsteking en dit is óók een welvaartsziekte. Zou voeding ook van invloed kunnen zijn op deze ontstekingen in de mond?
HET NUT VAN EEN ONTSTEKING
Een ontsteking heeft een functie. Zonder ontstekingsreactie kan bijvoorbeeld een wond niet genezen. Een acute ontsteking wordt gekenmerkt door vijf symptomen: pijn, roodheid, warmte, zwelling en verlies van functie. Als je wel eens last hebt gehad van een acute ontsteking in de mond, bijvoorbeeld aan een wortelpunt dan zal je deze symptomen wel herkennen.
LAGE GRAAD ONTSTEKINGEN IN DE MOND
Er kan sprake zijn van een acute ontsteking van het tandvlees en van (vaak chronische) laaggradige ontstekingen. Een laaggradige ontsteking is een milde ontsteking die nauwelijks in het bloed aantoonbaar is. Bij een laaggradige ontsteking is het immuunsysteem continu een beetje geactiveerd. Het is een methode van het lichaam om ervoor te zorgen dat ziekteverwekkers zich slecht kunnen vermenigvuldigen. Een chronische ontsteking is dus een signaal van een overactief immuunsysteem dat het lichaam wil beschermen
Een acute ontsteking is meestal wel duidelijk te herkennen door een aantal van de kenmerkende symptomen. Deze zijn niet aanwezig bij de chronische variant van tandvleesontstekingen, zoals gingivitis en parodontitis. De zogenaamde stille ontstekingen zijn waarneembaar door bij bloedonderzoek o.a. de concentratie van het ontstekingseiwit C-reactieve proteïne (CRP) te meten. Al is bloedend tandvlees (na het poetsen) wel een zichtbaar signaal van een ontsteking in de mond.
Een bijkomend probleem van deze zogenaamde lage graad ontstekingen is dat zij steeds vaker in verband worden gebracht met onder andere hart- en vaatziekten, diabetes en Alzheimer. En daarbij komt dat deze ziekten ook de kans op parodontitis weer vergroten, er is dus sprake van een wisselwerking.
IS VOEDING EEN OORZAAK VAN LAGE GRAAD ONTSTEKINGEN?
Ongeveer 70% van het immuunsysteem bevindt zich in de darm. De darm staat in direct contact met de mond, kijk maar naar de weg die het voedsel na de maaltijd aflegt. Je kunt zeggen dat het immuunsysteem al in de mond begint. Een belangrijke rol voor het spijsverteringskanaal (mond én darmen) is de vertering van voeding. Het is dus een logische gedachte dat voeding een essentiële rol speelt in het ontstekingsproces.
Elk voedingsmiddel levert een inflammatoire respons (ontstekingsreactie) op, dit is een reactie van het lichaam op afzonderlijke stofjes in voeding. Het ene voedingsmiddel doet dat meer dan de andere en de ene persoon is gevoeliger voor bepaalde stoffen dan de ander. Daarnaast eten wij tijdens een maaltijd meer dan één voedingsmiddel. Het is dus belangrijk om niet naar de ontstekingsreactie van een specifiek voedingsmiddel te kijken, maar naar een heel voedingspatroon.
DE DIEET INFLAMMATIE INDEX
De Dieet Inflammatie Index (DII) zegt iets over het effect van voeding op de ontstekingswaarden. Maar omdat de reactie van een enkel voedingsmiddel niet zo veel zegt, zijn onderzoekers aan de slag gegaan om complete voedingspatronen in kaart te brengen. Zo blijkt een Fastfood dieet een DII te hebben van +4,07, terwijl dat een mediterraan en het macrobiotische dieet een DII van -3,96 en respectievelijk -5,54 hebben. Een ander opvallend verschil tussen deze voedingspatronen is dat het patroon met een lagere DII ook minder calorieën bevat.
ONTSTEKINGSREMMENDE VOEDING
Hoge suiker- en verzadigde vetinnames laten hogere ontstekingswaarden zien. Vooral bewerkte voeding uit pakjes en zakjes zijn rijk in suiker en verzadigd vet. Gelukkig zijn er ook een aantal voedingsmiddelen die een lagere ontstekingsreactie laten zien. Wil je het ontstekingsniveau in je lichaam verlagen en met voeding invloed uitoefenen op de ontstekingsreactie? Maak dan meer gebruik van de volgende producten:
- Voedingsvezels
- Gefermenteerde zuivelproducten, zoals yoghurt en kwark
- Groenten
- Vis, walnoten en lijnzaadolie
Lees ook het artikel van Yvonne over Vezels en mondgezondheid voor meer informatie. Boeken die je na kan slaan over voeding, lifestyle en mondgezondheid zijn verkrijgbaar bij de betreffende auteurspagina's b.v. Louise Witteman en Yvonne Kort
