De mond, het vergeten deel van de spijsvertering
Waarom een blog over obstipatie op een mondzorg platform? De mond is onderdeel van de spijsvertering, daarom! De spijsvertering is verstoord als er sprake is van verstopping. Die spijsvertering begint in de mond waardoor het belangrijk is wat je eet, hoe je eet en hoe het met de gezondheid van je mond gesteld is. Mondgezondheid staat in relatie tot de algehele gezondheid en andersom en daarom vertelt Janneke de Boer van GezondBegin over een veelvoorkomend probleem dat vaak in de mond begint namelijk; obstipatie! Herken je jezelf in deze blog? Eind oktober start ze met het Obstipatie Traject, misschien iets voor jou?
Functie van de darmen
Om obstipatie, verstopping en constipatie (ja er zijn veel woorden voor) te kunnen begrijpen is het eerst van belang om te weten wat de functie is van je darmen en wat er daarin met je eten gebeurt.
Nadat je voedsel in je mond hebt gedaan (en natuurlijk heel erg goed hebt gekauwd), gaat je voedsel via je slokdarm richting je maag. Dat is waar je eten in spijs is veranderd (vandaar ook het woord spijsvertering en niet eetvertering). In je maag wordt het eten verteerd en verwerkt tot kleine stukjes, wat tussen de 30 minuten a 4 uur kan duren (soms wel langer). Hierna wordt je voeding naar je dunne darm getransporteerd en vervolgens naar je dikke darm.
Je dikke darm ziet er van de buitenkant best wel een beetje gek uit. Het lijkt wel een bij elkaar getrokken worst, wat er van de buitenkant gekarteld uit ziet en van binnen is het een holle buis.
Je dikke darm is zo’n 1,5 meter lang en ik heb zelf de gang van de dikke darm gemeten op mijn buik: ik kwam uit op ongeveer 78 cm. Dus je kan wel nagaan hoeveel van de dikke darm bij elkaar getrokken is. Het is een slijmerige bedoening in je dikke darm.
Je dikke darm is een zeer stevige darm en dat is ook de bedoeling, je dunne darm heeft dit niet zo, die is wat soeppeler. Die heeft veel meer beweging nodig om je voedsel te verteren waardoor je (bijna) al je voedingstoffen zo op kunt nemen.
Je dunne darm kan hierdoor aardig uitdijen, maar het is de bedoeling dat dit zo min mogelijk gebeurt met de darmwand van de dikke darm!
Waarom? Omdat het in de dikke darm een rustig paradijs moet zijn voor je darmflora.
Het voedsel in je dikke darm gaat niet in een sneltrein, zoals in de dunne darm (daar zit je voedsel tussen één á acht uur in), naar de uitgang. Je dikke darm mag doen wat hij wil met het voedsel: het kan naar voren en naar achteren getransporteerd worden, net wat hem uitkomt.
Je darmflora hebben deze stevigheid en keuzemogelijkheden nodig. Zoals ik al beschreef hebben zij de perfecte omstandigheden nodig: het zogenaamde ‘rustige paradijs’ om hun werk goed te kunnen doen.
Zodat de voedselresten (die de dunne darm niet goed heeft kunnen verteren of geen tijd voor heeft gehad om goed te verteren) alsnog goed verteerd kunnen worden door je darmflora.
In de dikke darm wil je darmflora hier dan ook alle tijd voor krijgen om deze voedselresten goed te kunnen verteren.
Je darmflora is niet constant aan het werk. Je dikke darm houdt namelijk (en gelukkig maar) erg rekening met jou, want je wil niet de hele tijd een wc zoeken omdat er weer gepoept moet worden toch?
Daarom is je dikke darm zo’n drie á vier keer per dag actief om alles te verteren en te vermalen. Tijdens zo’n actief momentje gebeurt er van alles; alle nog bruikbare stoffen worden via de darmwand opgenomen en via je bloed naar het juiste adres in je lichaam getransporteerd. Vitamine B & C, zouten en een grote hoeveelheid water wordt opgenomen. Er wordt zo’n 0,5 liter vocht per etmaal uit de dikke darm, in het actieve momentje opgenomen.
Vezels zijn plantenresten
Je voeding verandert langzaam in poep en als er genoeg poep is krijg je via je anus een signaal door naar je hersenen dat jij een wc moet gaan zoeken: want er moet gepoept worden.
Een gezonde stoelgang is twee á drie keer per dag poepen
Een gezonde stoelgang is dan ook dat je twee á drie keer per dag kan gaan poepen. Want als jij bij elke maaltijd genoeg vezels eet
en het liefst de vezels uit groenten en fruit- dan moet je gewoon drie tot soms wel vier keer per dag poepen.
De meeste mensen poepen één keer per dag en zelfs dan kan de poep geen fantastische kwaliteit hebben.
Dit komt helaas doordat we steeds meer geraffineerd voedsel zijn gaan eten, waardoor veel minder vezels binnenkomen en onze stoelgang steeds slechter is geworden.
1 x per dag naar de wc gaan is ineens de norm geworden ipv 2 á 3 keer per dag. Hierdoor blijft er telkens wat ontlasting achter in je darmen, zeker als je ontlasting niet perfect is.
Deze achterblijvende ontlasting kan gaan ophopen in je darmen en het kan jaren duren voordat je hier last van krijgt. Maar dan zit er al aardig wat opgehoopte ontlasting in je darmen.
Niet alleen de energie in je darmen, maar ook in de rest van je lijf stroomt echt de energie van je weg. Dat kan je dan ook gaan zien in het gelaat.
Obstipatie, wat is het?
Het is ontlasting die te lang in je dikke darm zit, waarbij er te veel vocht wordt onttrokken aan de ontlasting: het is dan hard en uitgedroogd.
Hoe komt dat?
Zoals ik al beschreven heb bij de functie van de dikke darm is één van zijn functies om vocht uit je voedselbrij te trekken, zodat je lichaam dit kan hergebruiken. Echter: een goed stukje ontlasting bestaat voor 75% uit vocht. Hiermee blijft de poep zo soepel mogelijk en kan het makkelijk je lichaam verlaten.
Ons lichaam zit echt geweldig in elkaar, maar heeft geen controlepost staan in het laatste stukje van je dikke darm die controleert of er nog wel genoeg vocht in je ontlasting blijft zitten.
Nee, hij heeft de taak om vocht te onttrekken uit je voedselbrij en dat is dan ook wat hij doet en blijft doen. Totdat er geen vocht meer over is en dat geeft jou heel veel pijn en klachten om je poep uit je lichaam te krijgen.
Waar komt dan die obstipatie vandaan?
🤔 Ongezonde voeding met te weinig vezels
🤔 Te weinig vezels uit groenten en fruit
🤔 Weinig tot niet bewegen (zoals hardlopen en wandelen)
🤔 Onregelmatig leven
🤔 Psychische factoren zoals stress
🤔 Te weinig vocht drinken
🤔 Te kort aan vitamine inname en vetten
Wanneer spreken we van obstipatie/verstopping/constipatie?
💩 Als het poepen lastig gaat (ook als je elke dag gaat)
💩 3 x per week naar de wc gaat
💩 Als je ontlasting er uitgedroogd uit komt
💩 Harde poep
💩 Type 1 van Bristol stoelgang schaal
Losse, stevige keutels; zoals noten. Dit is echt verstopping en je voeding heeft ongeveer 100 uur nodig om je lichaam te verlaten ipv 24 uur.
💩 Type 2 van Bristol stoelgang schaal
Worstvormig maar klonterig.
Pijnen die horen bij obstipatie
- Buikpijn
- Krampen
- Pijn bij het poepen
Obstipatie betekent: de ontlasting blijft te lang in je lichaam zitten.
Laxeermiddelen!
Helaas is dit een tijdelijke oplossing voor als je eens een keer last hebt van vastzittende ontlasting. Zelfs in die gevallen zijn laxeermiddelen niet aan te raden. Ze geven een heftige prikkel aan je darmen om de ontlasting los te laten.
Dit vraagt heel veel van je lichaam en je bent daarna wel opgelucht, omdat je een hele ballast kwijt bent. Echter maken laxeermiddelen je ook lui, hij verlamt als het ware je darmen. Dit is juist niet wat je nodig hebt. Je darmen moeten altijd in beweging zijn om je ontlasting te kneden en naar de uitgang voort te bewegen. Maak jij je darmen lui en verlam je ze, dan ben je eigenlijk nog verder van huis dan dat je eraan begon.
Pak de oorzaak aan
Jouw lichaam is gemaakt om na elke maaltijd geleegd te worden om zo weer ruimte te maken voor de volgende lading voedsel die binnenkomt. Zorg er dan voor om je darmen te ondersteunen, zodat ze kunnen legen.
- Eet voldoende vezels uit groenten en fruit (bij elke maaltijd)
- Beweeg je darmen door hard te lopen of te wandelen na het eten
- Drink voldoende water
- Zodat was nog eens een goed en lang verhaal.
Ga je zelf aan de slag of heb je er zin in om er nu toch wel echt eens echt goed vanaf te komen van al die verstoppingen? Bekijk dan het ‘ontstop die shit’ traject. Misschien is het echt wel helemaal iets voor jou.
